Το σύνδρομο της ματαιοδοξίας

Η περίοδος της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα (1941-1944) , δημιούργησε τεράστια προβλήματα στη δομή , αλλά και στις συνήθειες του καθημερινού κοινωνικού βίου . Άλλαξαν άρδην οι συμπεριφορές των ανθρώπων στην προσπάθειά τους να εξοικονομούν τα προς το ζην . Αλλαγές που επέφεραν και αναστάτωση στον ψυχισμό των Ελλήνων και άφησαν συμπλεγματικά κατάλοιπα στη μεταπολεμική ζωή των ανθρώπων , ικανά να διαφοροποιήσουν τον χαραχτήρα τους και να οριοθετήσουν καινούργιες συνήθειες που ενισχυόμενες και από άκρατους μιμητισμούς μορφών ζωής άλλης κατηγορίας συνανθρώπων να οδηγούν σε τραγικές συνήθειες συμπεριφοράς .

              Μία από τις μορφές αυτές κοινωνικής συμπεριφοράς που εκπηγάζει από τα συμπλεγματικά κατάλοιπα δύσκολων περιόδων , είναι και το σύνδρομο της ματαιοδοξίας , που χαραχτηρίζει και το μεγαλύτερο τμήμα του ελληνικού λαού , το επίπεδο ζωής του οποίου στα προηγούμενα χρόνια εκτινάχθηκε από το στάδιο της ανέχειας , σε εκείνο της απότομης ευημερίας – επίπλαστης και θνησιγενούς – που ωστόσο κατόρθωσε να αλλοιώσει και να διαστρεβλώσει το επίπεδο της συμπεριφοράς και της κοινωνικής δράσης .

              Το ματαιόδοξο αυτό στοιχείο της επίδειξης κυριάρχησε σ’όλους τους τομείς της ζωής μας . Από αυτό το γεγονός ξεπήδησε και και ο άμετρος ανταγωνισμός επικράτησης του ενός έναντι του άλλου , κάτι που οδηγούσε κάποτε και σε τραγικά αποτελέσματα .

               Γιατί τι άλλο από ματαιοδοξία χαραχτήριζε το γεγονός του ανταγωνισμού για την απόκτηση καλύτερου και πολυτελέστερου αυτοκινήτου από ανθρώπους μέσης κατηγορίας , χωρίς ιδιαίτερη έντονη ζωή ταξιδιών ή συχνής μετακίνησης . Η ματαιοδοξία τελείωνε στον εντυπωσιασμό των συνανθρώπων μας και τίποτα άλλο .

               Τι άλλο ακόμη αποτελεί το γεγονός της ανέγερσης πολυτελών και μεγάλων οικιών , παρά μοναδικό φαινόμενο ματαιοδοξίας ελληνικού τύπου , κάτι που δεν συναντιέται σε καμιά χώρα του πολιτισμένου κόσμου . Όχι πως δεν είναι απαραίτητο ο κάθε άνθρωπος να αποκτήσει τη δική του στέγη και ένα σπίτι να στεγάσει τις ανάγκες του . Αυτό είναι και θεμιτό και επιβεβλημένο . Το απαράδεκτο είναι πως κτίζουμε μέγαρα – αληθινά παλάτια με εσωτερικές πισίνες , τεράστιους χώρους και πανάκριβη διακόσμηση , κάτι που στο εξωτερικό διαθέτουν μόνο οι πολύ πλούσιοι και όχι οι μισθοσυντήρητοι και μικροεπαγγελματίες , αναντίστοιχα με το κοινωνικό τους επίπεδο και τις αξίες ζωής που πρεσβεύουν .

               Τα μεγάλα και πολυτελή οικήματα προαπαιτούν και ανάλογη κοινωνική υποδομή , ευρύτατες ανθρώπινες σχέσεις , μορφωτικό επίπεδο και καλλιτεχνικές ευαισθησίες , ώστε η αξιοποίηση των χώρων να είναι πραγματώσιμη .

               Όταν βρεθούμε από τα δύο δωματιάκια σε πολυτελές μέγαρο , μη έχοντας τη δυνατότητα αξιοποίησης του , το πιθανότερο είναι να παραφρονήσουμε και μετά την πρώτη και άκομψη επίδειξη  στους φίλους μας , να μας πιάσει κατάθλιψη , να περιορίσουμε τη ζωή μας σ’ένα δωμάτιο με την τηλεόραση και το υπόλοιπο σπίτι να μας είναι άχρηστο . Τι να στεγάσεις σ’ένα παλάτι όταν η ψυχή σου είναι άδεια ;

               Τι άλλο ακόμη από ματαιοδοξία αποτελεί το φαινόμενο της επιμονής ορισμένων γονέων που επιμένουν να σπουδάζουν τα παιδιά τους σε κλάδους για τους οποίους δεν είναι ικανά , δεν διαθέτουν , δηλαδή , την ανάλογη γνώση και ικανότητα ;  Σώνει και καλά πρέπει ο κανακάρης να γίνει γιατρός ή αρχιτέκτονας και ας είναι ανίκανος για κάτι τέτοιο . Έτσι δαπανώνται τεράστια ποσά , οι σπουδές μένουν στη μέση , πολύτιμος χρόνος πάει χαμένος κι ενώ τα παιδιά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε άλλους τομείς , να μαραζώνουν από την αποτυχία . Κι όλα αυτά γιατί ; Γιατί το πνεύμα της ματαιοδοξίας των γονέων είχε κυριαρχήσει . Ένα απτό παράδειγμα ματαιοδοξίας τα πολυτελή σπίτια των ανθίγγανων , που ωστόσο η ζωή περιορίζεται σ’ένα δωμάτιο με τη σόμπα στη μέση και καθήμενοι κατάχαμα .

               Ο άνθρωπος όταν ξεφύγει από το μέτρο των δυνατοτήτων του , χωρίς στοιχειώδη επίγνωση αυτοσυνειδησίας και εσωτερικών του δυνατοτήτων κι όταν χάσει των έλεγχο των ενεργειών του , οδηγείται σε ματαιόδεξες εκδήλώσεις που το μόνο που του προσφέρουν είναι τελικά η κατάθλιψη , ενώ ενισχύουν και το συναίσθημα της ανυπαρξίας .

 

               Γ.Μουγογιάννης-¨ΘΕΣΣΑΛΙΑ¨,10-3-2013.