Υπάρχει η άλλη λύση

Πωλείται η Ελλάς. Οι τράπεζες, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, τα Ελληνικά Πετρέλαια, ο ΟΤΕ, τα λιμάνια, η ΕΥΔΑΠ, ο Διεθνής Αερολιμήν Αθηνών αλλά και ξεχωριστά κομμάτια της ελληνικής γης προσφέρονται έναντι αμφιλεγόμενου τιμήματος, κατά προτίμηση, σε ξένους ενδιαφερομένους.

Ως επιχείρημα προβάλλεται η διεθνοποίηση της οικονομίας μας και ως προσδοκία του ανταγωνισμού τα οφέλη, η βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών και η ταχύτερη απορρόφηση επενδύσεων. Ανίσχυρα τα επιχειρήματα και αβέβαια τα προσδοκώμενα κέρδη. Τα παραπάνω γράφει στο "Βήμα της Κυριακής" 10-9-2006 ο δημοσιογράφος Αντώνιος Καρακούσης σε άρθρο του με τον τίτλο: "Πότε τελειώνουν τα ασημικά" και συνεχίζει:

"Τα ασημικά έχουν απλωθεί πια στο τραπέζι, τα περιουσιακά αποθέματα της χώρας, που εδώ και δεκαετίες, με κόπους και θυσίες του ελληνικού λαού αποκτήθηκαν, εκτίθενται μαζικά προς πώληση. Έχει καταδειχθεί στο πρόσφατο παρελθόν ότι οι ελληνικές τράπεζες και καλώς οι διοικούμενες κρατικές επιχειρήσεις, αξιοποίησαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ευκαιρίες του διεθνοποιημένου περιβάλλοντος. Επεκτάθηκαν οι κρατικές εταιρείες με ίδιους πόρους στην ευρύτερη ζώνη, πέτυχαν μεγέθυνση στη νέα ενδοχώρα που η πτώση των συνόρων ανέδειξε, έφεραν κέρδη, οικοδόμησαν βάσεις επιρροής και ισχύος, έστησαν πύργους υποδοχής σε τόπους άλλοτε αφιλόξενους για τα ελληνικά συμφέροντα. Οι τράπεζες μας απέκτησαν πάνω από 2.000 υποκαταστήματα στην ευρύτερη ζώνη της Βαλκανικής, ο ΟΤΕ, που σήμερα πωλείται με συνοπτικές διαδικασίες, έχει κατακτήσει περίζηλη θέση από τη Ρουμανία ως την Αρμενία, οι θυγατρικές του κατάφεραν να εξαγοράσουν με άνεση υπερμεγέθη ιδιωτικά εμπορικά δίκτυα, τα κρατικά Ελληνικά Πετρέλαια διεκδικούν έως και πετρελαιοπηγές στη Λιβυή και στην Αίγυπτο, η ΔΕΗ έχει κατακτήσει μακράν την καλύτερη θέση σε όλη τη Βαλκανική, ήταν σε θέση να διεκδικήσει μερίδια ηλεκτροπαραγωγής σε όλη την περιοχή και να αναδειχθεί σε δύναμη Ευρωπαϊκή. Με άλλα λόγια, έχει καταδειχθεί ότι υπάρχουν δυνάμεις και δυνατότητες, υπάρχει η άλλη επιλογή.

Είναι αλήθεια ότι ενσωματώνει κόπο και προσπάθεια, απαιτεί συνέπεια και συνέχεια, είναι όμως κατά πάσα βεβαιότητα εθνικά επωφελής. Την ακολουθούν πολλές ευρωπαϊκές χώρες, κατηγορούνται κατά καιρούς για οικονομικό εθνικισμό, όμως επιμένουν. Προφανώς έχουν σοβαρούς λόγους. Εδώ γοητευόμαστε από τις πολιτικές της ευκολίας. Έχουν ημερομηνία λήξεως αυτές οι επιλογές. Θα σωθούν τα ασημικά κάποια στιγμή. Θα τελειώσει το απόθεμα πλούτου, που οι προηγούμενες γενιές συσσώρευσαν. Εκτός και αν ξαφνικά, άνεμος δημιουργίας πνεύσει στο έως τώρα ράθυμο νεοδημοκρατικό στρατόπεδο" ."

Επετέλεσε το καθήκον της

Ο Αύγουστος είναι ο μοιραίος μήνας για τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Είναι ο μήνας του έτους 1922, όπου ένα κομμάτι του ελληνικού στοιχείου από τα ανατολικά παράλια, ξεκληρίστηκε, λεηλατήθηκε και ορφάνεψε κάτω από τις ορδές των βαρβάρων κατακτητών. Προτού ξεσπάσει ο πόλεμος, όλες οι οικονομικές, κοινωνικές, καλλιτεχνικές δραστηριότητες ήταν στα χέρια των Ελλήνων. Η Σμύρνη αποτελούσε το μητροπολιτικό κέντρο των παραλιακών ελληνικών πόλεων της Μικράς Ασίας.

Για τα καλά εκείνα χρόνια της Σμύρνης, καθώς επίσης και για τον επακολουθήσαντα διωγμό, ο ιστορικός Γεράσιμος Μοσχόπουλος, γράφει: 'Ή Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος παρακολουθούσε από το 1912, ως πιστός στρατιώτης, την αγωνιζομένην Ελλάδα εις τας διαφόρους νικηφόρους απελευθερωτικός εκστρατείας της, απέστειλεν εις Σμυρνην, από των αρχών του μηνός Αυγούστου 1919 τον τότε γενικόν επιθεωρητήν αυτής Αλέξανδρον Κορυζήν, όπως μελετήση τας συνθήκας και προπαρασκευάση την ίδρυσιν υποκαταστήματος της τραπέζης. Στην έκθεση του ο Αλ. Κορυζής αναφέρει: "Η ελληνική εμφάνισις εν Μικρά Ασία θέλει ενισχυθεί δια της εγκαταστάσεως υποκαταστήματος, εν Σμύρνη, της μεγάλης εκδοτικής Τραπέζης της Ελλάδος. Εις την κλονιζομένην, πολλάκις εκ διαφόρων ειδήσεων και επιτηδείων ενεργειών εχθρικών παραγόντων, πίστιν επί την οριστικήν ελληνική κυριαρχίαν εν Σμύρνη, θα δοθή εξ αυτών των πραγμάτων ενίσχυσις, καθ' όσον θα θεωρηθή τοιαύτη εγκατάστασις ως τεκμήριον πλήρους πεποιθήσεως των επισήμων ελληνικών κύκλων, περί του ελληνικού μέλλοντος της Σμύρνης. Το υποκατάστημα της Εθνικής Τραπέζης εν Σμύρνη, θα αποτελέσει, μέχρι της μεγάλης στιγμής της προσαρτήσεως, ουσιώδη παράγοντα, ίνα αποβή ο ρυθμιστής συναλλάγματος εν Σμύρνη. Το υποκατάστημα της ΕθνικήςΤράπεζας, εν τη επιστρατεύσει πασών των εθνικών δυνάμεων θα αποτελέση ισχυρόν μέσον και όπλον εις χείρας της Ελληνικής Αρμοστείας και πολλαπλώς θα ενίσχυση αυτήν επί των αγώνι προς επιβολήν και επικράτηση εν μέσω παντοίων και τεραστίων δυσχερειών, αίτινες, ατυχώς προβλέπεται ότι θα έχωσι προσεχές το τέλος". Με την έναρξη των εργασιών της Τραπέζης, την 8 Ιανουαρίου 1920, απεστάλησαν υπάλληλοι εις άπαντα τα χωριά των παλιννοστούντων και εξετελέσθη κολοσσιαία εργασία εν βραχυτάτω διαστήματι. Δια των χορηγήσεων δανείων επετεύχθη η άμεσος έναρξις της καλλιέργειας και η εκμετάλλευσις των εγκαταλελειμμένων αγρών και απηλλάγη το Κράτος δαπανών εγκαταστάσεως και συντηρήσεως τόσον μεγάλου αριθμού παλιννοστούντων εις Μικράν Ασίαν προσφύγων. Οι δε μεταβάντες υπάλληλοι προς διανομήν των χορηγήσεων εις τα χωρία, απέβησαν οι απόστολοι της συνεταιρικής οργανώσεως, οι διδάσκαλοι της εντατικής προσπάθειας και οι προπαγανδισταί του έργου της Εθνικής Τράπεζας.

Εγκαταλείπουσα την Μικράν Ασίαν, η Εθνική Τράπεζα, επετέλεσε το καθήκον της μέχρι τέλους. Εξησφάλισε τα εμπεπιστευμένα αυτή συμφέροντα των πελατών της και όπως ουδεμία άλλη τράπεζα, εκ των αλλοδαπών έτι, κατώρθωσε να το πράξη. Δεν επέτρεψε η Εθνική Τράπεζα να θεωρηθή υπό της αλλοδαπής πελατείας της ως φυγάς επί του πεδίου της δράσεως της, αλλά κατέλιπεν εκεί αντιπρόσωπόν της, όστις παρουσιασθείς εις τους προξένους των ξένων Δυνάμεων εδήλου εν ονόματος της: "Μένω εδώ δια την εξασφάλιση των συμφερόντων των υπηκόων σας. Δεν ζητώ προστασίαν της σημαίας σας. Είμαι στρατιώτης της Ελλάδος. Ζητώ μόνον την ατομικήν σας επέμβασιν δια την περιφρούρηση των εις χείρας της Τραπέζης συμφερόντων των ομοεθνών σας". Και μίαν ώραν προ της εισόδου των Τούρκων εις την δυστυχισμένην πόλιν, ναύτι αμερικανοί εφρούρουν τας αποθήκαι της Εθνικής Τραπέζης και αγγλικόν αντιτορπιλικόν παρέβαλε έμπροσθεν του καταστήματος αυτής. Η ενσκήψασα όμως λαίλαψ δεν εσεβάσθη ούτε την δυναμιν των ξένων ισχυρών. Και ο αντιπρόσωπος της Εθνικής Τραπέζης συνεμερίσθη την αγωνίαν του ελληνικού πληθυσμού, παρέστη μάρτυρας των απανθρωποτέρων σκληροτήτων και βλέπων το παμφάγον πυρ να απειλή ολόκληρον την πόλιν, εγκατέλειψε την ωραίαν ακτή και επεβιβάσθη τη βοήθεια του γάλλου και αμερικανού προξένου, εστί ξένου πλοίου. Ούτως, η Εθνική Τράπεζα, εξετέλεσε το καθήκον της μέχρι τέλους. Εισήλθεν εις τον αγώνα με την ένδοξον στρατιάν και έμεινεν αγωνιζομένην και ότε ουδείς έλλην στρατιώτης υπήρχε πλέον εις την ελληνικήν εκείνην χωράν. Την εσπέραν της 23ης Αυγούστου 1922 διελύετο εν όνειρον. Όταν σήμερον βλέπομεν μερικά υπολειφθέντα έντυπα με την επικεφαλίδα "Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος-Υποκατάστημα Σμύρνης" , εν ρίγος μας διατρέχει...".

Χαθήκανε όλοι

Ακόμα και σήμερα, κι ας πέρασαν 84 χρόνια, συγκινούν οι ιστορίες των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής. Μια τέτοια μικρή ιστορία περιγράφει σε εφημερίδα του 1926 ο μεγάλος συγγραφέας και δημοσιογράφος Παύλος Νιρβάνας. Τίτλος της: "Ένας μικρός βιοπαλαιστής".

- Να λουστράρω, κύριε; Ποιος να εμπιστευθεί ένα νήπιον;

- Ξέρεις μωρέ;

- Θα ιδήτε, κύριε, τι ωραία που ξέρω.

- Τέλος πάντων... Εμπρός! Το νήπιον ετοποθέτησε το νεότευκτον κασσελάκι του, έβγαλε τις σχεδόν αμεταχείριστες βούρτσες του, εξεπωμάτισε το αμεταχείριστον ακόμη μπουκαλάκι του βερνικιού του και επελήφθη του έργου του, με μίαν ευσυνειδησίαν μοναδικήν και με αρκετήν τέχνην.

- Από πότε μπήκες στη δουλειά;

- Από σήμερα το πρωί, κύριε. Αλλά έμαθα πρώτα.

- Ποιος σ' έμαθε;

- Ένα παιδί, πατριώτης μου, λίγο μεγαλύτερος από μένα.

- Από πού είσαι;

- Από το Ικόνιον.

- Έχεις πατέρα;

- Όχι.

- Μάννα;

- Όχι.

- Αδέρφια, συγγενείς;

- Κανένα, κύριε. Χαθήκανε όλοι. Μοναχός μου είμαι.

- Πού μένεις;

- Σε μια πατριώτισσα μου, που ήρθαμε μαζί από το Ικόνιον. Στην Κοκκινιά καθόμαστε.

- Έτσι σε κρατάει η πατριώτισσα σου;

- Όχι, κύριε. Πληρώνω πέντε δραχμές την ημέρα και τρώω το βράδυ και κοιμάμαι. Πριν έκανα θελήματα, αλλά δεν τόβγαζα το τάλληρο. Έπιασα, λοιπόν, λούστρος.

- Πόσα βγάζεις τώρα;

- Σήμερα έβγαλα εφτά δραχμές. Θα πληρώσω τις πέντε, θα μου μείνουν δύο.

- Γιατί είναι ξεσχισμένο το πουκάμισο σου;

- Μου το σκίσανε οι άλλοι λούστροι του Φαλήρου, γιατί δε θέλουνε να δουλεύω. Θα με διώξουνε, λένε. Είπανε στον αστυφύλακα να με διώξει.

- Γιατί θα σε διώξει;

- Γιατί δεν έχω, λέει, άδεια.

- Και γιατί δεν έβγαλες άδεια;

- Μου χρειάζεται ένα εικοσιπεντάρικο, κύριε, για την άδεια. Δεν τόχω να το δώσω. Αμα μαζέψω, θα τη βγάλω. Αν με διώξουνε όμως...Δεινόν πρόβλημα είχεν ορθωθή προ του νηπίου.

- Να σου δώσω εγώ... του είπεν ο Κύριος, του οποίου είχε συμπληρώσει την στίλβωσιν.

- Και πώς θα σας τα δώσω πίσω;

- Δεν θέλω να μου τα δώσεις. Φτάνει να βγάλεις την άδεια. Ο κύριος έβγαλε ένα εικοσιπεντάδραχμον και το ενεχείρισεν εις το νήπιον, το οποίον ευχαρίστησε βιαστικά και εξηφανίσθη με πηδήματα μικρού κατσικιού.

- Το κασσελάκι σου, μικρέ.

- Θα γυρίσω, κύριε. Μετά ένα τέταρτον επέστρεψε, με ένα χαρτί στο χέρι του.

- Αδεια, κύριε. Την έβγαλα.

- Μπράβο σου. Είσαι τίμιο παιδί και θα προκόψεις. Το νήπιον ύψωσεν υγρά τα ματάκια του προς τον ευεργέτην του.

- Εγώ, κύριε, δεν μπορώ να σας το ξεπληρώσω. Ο Θεός...Και απεμακρύνθη σπογγίζον τα μάτια του...

Πανεπιστήμιο Σμύρνης

Μετά τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αποφάσισε την ίδρυση δύο ακόμη ελληνικών Πανεπιστημίων εκτός των Αθηνών, του ενός στη Σμύρνη και του άλλου στη Θεσσαλονίκη. Προς τούτο μετεκάλεσε τον Κ. Καραθεοδωρή, ο οποίος δεν ήταν μόνον μεγάλος μαθηματικός, αλλά και διακεκριμένος οργανωτής ανωτάτων σχολών (αφού η Γερμανία του είχε αναθέσει την οργάνωση του Πανεπιστημίου του Μπρεσλάου) στον οποίον και ανέθεσε την δημιουργίαν πρώτον του Πανεπιστημίου Σμύρνης και στη συνέχεια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ο Καραθεοδωρή ανέλαβε μετά ζέσεως τα της οργανώσεως του Μικρασιατικού Πανεπιστημίου, προσέλαβε δε ως βοηθούς δια τον σκοπόν αυτόν τους νέους τότε στη Γερμανία Έλληνας επιστήμονας: Γεώργιον Ιωακειμογλου, έκτακτον καθηγητήν, Γρηγόριον Χατζηβασιλείου, υφηγητή, Φρίξον Θεοδωρίδην, Νικ. Κρητικόν, μαθηματικόν και Κεσίσογλου γεωπόνον, οι οποίοι και διωρίστηκαν καθηγητές του πανεπιστημίου Σμύρνης. Το Πανεπιστήμιο αυτό, το οποίον περιελάμβανε Φυσικομαθητικήν Σχολήν, Γεωπονικήν Σχολήν και Τμήμα Υγιεινής και Μικροβιολογίας δια το οποίον μετεκλήθησαν και δύο ειδικοί Γερμανοί επιστήμονες, οι Zeiss Rodenvald, εγκατεστάθη σε νεόδμητο μέγαρο, επί τουρκοκρατίας ανεγερθέν, στο λόφο Μπαχρί Μπαμπά της Σμύρνης, το οποίον διαρρυθμίστηκε καταλλήλως και είχε εφοδιαστεί με την απαραίτητη επίπλωση.

Εν τω μεταξύ ο Καραθεοδωρή ασχολήθηκε δραστήρια στη Γερμανία με το έργο της συγκέντρωσης των απαιτουμένων οργάνων, βιβλιοθηκών και πάσης φύσεως υλικού συγκρότησης ενός τοιούτου Πανεπιστημίου, τα οποία και φόρτωσε σε πλοίο με προορισμό τη Σμύρνη, όταν μεσολάβησε η μικρασιατική καταστροφή: "...και ο υπό του Κράτους μεγάλων ελπίδων ιδρυόμενος τότε φάρος της Επιστήμης διεγράφη από τας δέλτους της ιστορίας πριν ή εκπέμψη τα φώτα αυτού".

Μέγαρον Μαξίμου

Το επί της Ηρώδου Αττικού νεοκλασσικό Μέγαρο Μαξίμου, όπου εδρεύει το Πρωθυπουργικόν γραφείον, προϋπήρξε σαν κατοικία του πρώην τραπεζίτου και πρωθυπουργού Δημ. Επαμ. Μαξίμου. Ο Δημήτριος Μάξιμος (1873-1955) γεννήθηκε στην Πάτρα. Ήταν οικονομολόγος και για πολλά χρόνια στέλεχος της Εθνικής Τραπέζης. Τον Δεκέμβριο του 1920 ανέλαβε τη διοίκηση της Εθνικής. Μετά την αποχώρηση του από την τράπεζα, ουδέποτε εξέθεσε πολιτικήν υποψηφιότητα εις βουλευτικός ή αλλάς εκλογάς.Διορίστηκε αριστίνδην γερουσιαστής. Από το έτος 1933 μέχρι το 1935 διορισμένος υπουργός εξωτερικών στην κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη και από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο 1947 Πρόεδρος Κυβερνήσεως ευρέως σχηματισμού κομμάτων.

Την επομένη του θανάτου του, 18 Οκτωβρίου 1955, η "Καθημερινή" και το "Βήμα" αναφέρονται στον εκλιπόντα: Η "Καθημερινή" , γράφει: "Ο Δημ. Μάξιμος, ο παλαιός τραπεζίτης, ο υπουργός των Εξωτερικών και άλλοτε Πρωθυπουργός της Ελλάδος, υπήρξε εξαιρετική φυσιογνωμία δι' όλους, εις όλας τας εποχάς της ιστορίας των τελευταίων δεκαετιών, εις την οποία έπαιξε ρόλον σημαντικόν, ώστε οι περί αυτόν ανάμνησις, να διατηρηθή αγαθή και εις τας γενεάς των νεωτέρων ελλήνων. Το κύριον χαρακτηριστικόν του ανδρός ήτο, ότι, οσάκις η πατρίς εχρειάσθη τας υπηρεσίας του, τον εύρε πρόθυμον, μετριοπαθή, συμβιβαστικόν, ανιδιοτελή, υπηρέτην του εθνικού συμφέροντος.Ο Δ. Μάξιμος ετάφη χθες εις Αθήνας, τας οποίας πολύ ηγάπησε και από των οποίων τους κεντρικούς δρόμους θα λείψη η ιδιότυπος μορφή του, με το υπογένειον, το συνήθως μαύρο κοστούμι, τον μαύρονιττίλον και το σύνολον της αστικής αξιοπρέπειας των καλών παλαιών καιρών".

Το "Βήμα" , σημειώνει: "Ο Δημ. Μάξιμος, ήτο φιλόκαλος και φίλος της τέχνης και το επί της οδού Ηρώδου Αττικού λαμπρόν μέγαρόν του, είχε στολίσει με έργα τέχνης, με πίνακας μεγάλης αξίας. Και προ Της πωλήσεως του εις το Κράτος, το μέγαρόν τούτο εχρησίμευε δια την διαμονήν επισήμων ξένων. Διαρκουντος του πολέμου, είχε καταληφθή από των αρχών κατοχής, υπό των οποίων εγκαταστάθη επί τούτο, ο γερμανός ναύαρχος του στόλου του Αιγαίου. Μετά την απελευθέρωσιν, επ' αρκετόν χρονικόν διάστημα, έμενεν εις αυτό ο πρώτος εν Ελλάδι, πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Το Κράτος το ηγόρασε δια την φιλοξενίαν των αρχηγών κρατών. Ο Δημ. Μάξιμος εκτός της αθόρυβου ζωής ην διήγε, διεκρίνετο δια το ήθος του και την μεγάλην μετριοπάθειάν του. Δια τούτο, η προς αυτόν εκτίμησις ήτο γενική, ανεξαρτήτως κομματικών και πολιτικών διαφορών.

Οι πρώτοι ελληνικοί σιδηρόδρομοι

Πέρασαν από τότε 102 χρόνια. Ήταν η 6η Μαρτίου 1904, κατά την οποίαν ετελέσθησαν τα εγκαίνια της λειτουργίας του πρώτου τμήματος του σιδηροδρόμου Πειραιώς - Δεμερλή-Συνόρων, και αποτελεί σημαντικον σταθμόν, εις την ιστορίαν της συγκοινωνίας στην Ελλάδα. Κατόπιν επιμόχθων προσπαθειών, τριάκοντα πέντε ολόκληρων ετών, το ελληνικόν κράτος κατόρθωσε να δώση "σάρκα και οστά" , εις το μεγαλεπήβολον σχέδιον της κατασκευής σιδηροδρόμων, συσφίγγοντας τας παραμεθορίους επαρχίας και δυναμένου να φέρη εις ταχείαν επικοινωνίαν τας Αθήνας μετά των ευρωπαϊκών χωρών.

Η έναρξις της λειτουργίας της διεθνούς σημασίας ελληνικής σιδηροδρομικής γραμμής, εχαιρετίσθη υπό του ελληνικού Τύπου της εποχής εκείνης, ως γεγονός "εθνικής σημασίας" . Αι σύγχρονοι τότε εφημερίδες γέμουν σχετικών πληροφοριών και άρθρων. Ο Βλάσης Γαβριηλίδης, εφημερίς "Ακρόπολις" 6 Μαρτίου 1904 γράφει:

"Ο Μάρτιος του 1904 έχει την ευτυχίαν να φέρη, κατά την δίοδόν του ταύτην, το τιμητικόν βάρος δύο εθνικών εορτών. Η μία είναι η αιώνιος, αΐδιος, αθάνατος και αστραπή βόλος 25 Μαρτίου. Η άλλη είναι η σημερινή ταπεινή ημέρα Η 25 Μαρτίου συμβολίζει την ανάστασιν του Έθνους, την συντριβήν τυραννικών αλύσεων, από την έκρηξιν ενός τραγικού κεραυνού, εκραγέντος από τα γαλακτωθέντα στήθη του λαού ολόκληρου. Κατά την σημερινήν ημέραν, πανηγυρίζεται γεγονός, εξ εκείνων, τα οποία αναδίδουν ειρηνικός λάμψεις, δια των οποίων φωτίζεται και εξασφαλίζεται η οδός, την οποίαν εχάραξεν αιματηράν η τιμημένη σπάθη των ελευθερωτών του Εικοσιένα. Μετά τον σίδηρον τον πολεμικόν, ο σίδηρος της ειρήνης. Μετά το έργον τη καταστροφής και της ελευθερώσεως, το έργον της ανορθώσεως και του πολιτισμού. Μετά την κατάκτησιν της ελευθερίας, η κατάκτησις της προόδου και της ευημερίας.

Η Ελλάς έκτοτε προώδευσε καταπληκτικούς. Μεθ' όλας τας αντίξοους περιστάσεις, μεθ' όλα τα σφάλματα των κυβερνητών της, τα οποία παρεκώλυσαν και πνίγουν έτι την περαιτέρω πρόοδον, ο ατμός και τα συρίγματα, τ' αντηχούντα κατά πάσα ν διεύθυνσιν της χώρας του δεικνύουν το κατακτηθέν έδαφος. Προς εν μόνον σημείον του ορίζοντος το όμμα του παρατηρητού δεν ηδύνατο να φαινδρυνθή εκ παρομοίου θεάματος. Αλλ' από σήμερον, η μελαγχολική αυτή όψις εξαφανίζεται και τ' απρόσιτα μέχρι σήμερον εδάφη της Στερεάς, εις του πολιτισμού την επιδρομήν, δέχονται την πρώτην θερμήν πνοήν της ατμαμάξης. Η αγρία και απάτητος παρθενία των καταλύεται και τα πλούσια στέρνα της γης εκείνης θ' ρχίσουν ν' αποδίδουν ευχύμους τους καρπούς της ρωμαλέας γονιμότητας των. Πηγαί πλούτων νέαι θ' αναβλύσουν εκ της νέας ταύτης σιδηροδρομικής συγκοινωνίας. Οι ευρείς ορίζοντες της Ρούμελης θα διανοιχθώσιν ευρύτεροι.

Νέα περίοδος ακμής γεωργικής και παραγωγικής, εν γένει, θ' ανατείλη δια τα κέντρα, τα οποία θα διασχίζη ταχύς ο ατμός. Αλλ' είναι ανάγκη ν' αριθμήσωμεν οποία και οπόσα θα είναι τα συμφέροντα, εξόχως εθνικά, τα οποία από σήμερον θα εξυπηρετή και μόνον το τμήμα Χαλκίδος, κατά μείζονα δε λόγον, όταν συντελεσθή ολόκληρος η μεγάλη αυτή σιδηροδρομική γραμμή; Ιδού διατί την σημερινήν ημέράν των εγκαινίων του τμήματος τούτου αποκαλούμεν δευτέραν εθνικήν εορτήν.

Σήμερον το ΕΘΝΟΣ κάμνει προς τα εμπρός τεράστιον άλμα προόδου, δια το οποίον δικαιούται ν' αντλή θάρρος δια το μέλλον του. 'Εχομεν δε μεγάλην ανάγκη θάρρους, προπάντων σήμερον, οπότε τόσοι κίνδυνοι μας απειλούν πανταχόθεν. Η σημερινή εθνική πανήγυρις ας ιλαρύνη τας ψυχάς μας και ας ενίσχυση τας καρδιάς μας, και η εορτή αυτή της ειρήνης και της προόδου ας κραταιώσητας ενεργείας μας δια τον άλλον αγώνα, τον αγώνα της εθνικής ημών αμύνης και υπάρξεως εν τη Ανατολή.

Νους και καρδιά

Οι πρακτικοί άνθρωποι συμβουλεύουν τους άλλους να μην αφήνονται να παρασύρονται στις πράξεις τους από την φωνή της καρδιάς, από το αίσθημα δηλαδή, αλλά να "ρωτάνε" πρώτα τον νουν και να ενεργούν σύμφωνα με ότι τους υπαγορεύει η λογική. Ο άνθρωπος όμως σκέπτεται, αποφασίζει και δρα στις μεγάλες στιγμές της ζωής του σύμφωνα με την "φωνή" της καρδιάς. Όσο και αν η ανθρωπότητα έγινε θετική και μπήκε σε μια περίοδο δυνατού υλισμού, δεν έπαυσε να διοικείται από το αίσθημα.

Η σοφή ρήση που είπε κάποτε ο Γκαίτε: "το παν είναι αίσθημα" δεν έχασε τίποτε από την αλήθεια και την αξία της. Χωρίς να έχει ο άνθρωπος παραγνωρίσει την δημιουργική δύναμη του νου και τη κυριαρχική επέμβαση του σε κάθε πράξη του, προτιμούσε περισσότερο σαν οδηγό την καρδιά του.Ένας Γερμανός στρατάρχης, ο Χίντενμπουργ, μετά το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είπε την αντίθετη άποψη: "Ο νους ενίκησε την καρδίαν και η λογική το αίσθημα" . Η λογική, εκείνο δηλαδή, που όλοι το σεβόμαστε, το εκτιμάμε, το θαυμάζουμε, το ζητάμε αλλά σπάνια το υπακούομε στις μεγάλες στιγμές της ζωής μας αναδείχθηκε νικητής του αισθήματος που το βρίσκουμε παντού σαν κύριο στοιχείο της ύπαρξης μας.

Και το βεβαιώνει, ένας "στρατιώτης" , στον οποίο πρέπει να περισσεύει το αίσθημα, γιατί η ιδέα της νίκης, ο πόθος της δόξας, η επιδίωξη του μεγαλείου της πατρίδος είναι δημιουργήματα του αισθήματος και γεμάτα από αυτό. Φαίνεται, ο αληθινός στρατιώτης, ήρθε να επικυρώσει για μια ακόμη φορά την αλήθεια του λόγου, που είπε ο αρχαίος φηιλόσοφος Αναξαγόρας: "Αρχή των πάντων είναι ο Νους. Δημιουργός και κυβερνήτης του κόσμου".

Η λογική, έρχονται στιγμές, που με την δύναμη της εξυπηρετεί το αίσθημα. Το ιδανικότερο θα ήταν, νους και καρδιά, λογική και αίσθημα να ενεργούν για ένα σκοπό".

Νους και καρδιά

Οι πρακτικοί άνθρωποι συμβουλεύουν τους άλλους να μην αφήνονται να παρασύρονται στις πράξεις τους από την φωνή της καρδιάς, από το αίσθημα δηλαδή, αλλά να "ρωτάνε" πρώτα τον νουν και να ενεργούν σύμφωνα με ότι τους υπαγορεύει η λογική. Ο άνθρωπος όμως σκέπτεται, αποφασίζει και δρα στις μεγάλες στιγμές της ζωής του σύμφωνα με την "φωνή" της καρδιάς. Όσο και αν η ανθρωπότητα έγινε θετική και μπήκε σε μια περίοδο δυνατού υλισμού, δεν έπαυσε να διοικείται από το αίσθημα.

Η σοφή ρήση που είπε κάποτε ο Γκαίτε: "το παν είναι αίσθημα" δεν έχασε τίποτε από την αλήθεια και την αξία της. Χωρίς να έχει ο άνθρωπος παραγνωρίσει την δημιουργική δύναμη του νου και τη κυριαρχική επέμβαση του σε κάθε πράξη του, προτιμούσε περισσότερο σαν οδηγό την καρδιά του.Ένας Γερμανός στρατάρχης, ο Χίντενμπουργ, μετά το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, είπε την αντίθετη άποψη: "Ο νους ενίκησε την καρδίαν και η λογική το αίσθημα" . Η λογική, εκείνο δηλαδή, που όλοι το σεβόμαστε, το εκτιμάμε, το θαυμάζουμε, το ζητάμε αλλά σπάνια το υπακούομε στις μεγάλες στιγμές της ζωής μας αναδείχθηκε νικητής του αισθήματος που το βρίσκουμε παντού σαν κύριο στοιχείο της ύπαρξης μας.

Και το βεβαιώνει, ένας "στρατιώτης" , στον οποίο πρέπει να περισσεύει το αίσθημα, γιατί η ιδέα της νίκης, ο πόθος της δόξας, η επιδίωξη του μεγαλείου της πατρίδος είναι δημιουργήματα του αισθήματος και γεμάτα από αυτό. Φαίνεται, ο αληθινός στρατιώτης, ήρθε να επικυρώσει για μια ακόμη φορά την αλήθεια του λόγου, που είπε ο αρχαίος φηιλόσοφος Αναξαγόρας: "Αρχή των πάντων είναι ο Νους. Δημιουργός και κυβερνήτης του κόσμου".

Η λογική, έρχονται στιγμές, που με την δύναμη της εξυπηρετεί το αίσθημα. Το ιδανικότερο θα ήταν, νους και καρδιά, λογική και αίσθημα να ενεργούν για ένα σκοπό.

Ανθρώπινες αντοχές

Η είδηση απίστευτη, εντυπωσιακή, συγκλονιστική: "Επέζησαν για 11 μήνες χαμένοι στον ωκεανό. Η "οδύσσεια" τριών Μεξικανών ψαράδων στον Ειρηνικό" . Απέπλευσαν πέρυσι στις 9 ,Οκτωβρίου 2005 από το Σαν Μπλας του Μεξικού, μια πόλη ψαράδων στις ακτές του Ειρηνικού, 640 χιλιόμετρα από την Πόλη του Μεξικού. Διασώθηκαν στις 9 Αυγούστου 2006, κοντά στα νησιά Μάρσαλ, 8.000 χιλιόμετρα, εκτός πορείας προς Δυσμάς. Το αλιευτικό τους είχε πλήρωμα άλλα δυο μέλη, τα οποία πήδηξαν στη θάλασσα και πιθανότατα πνίγηκαν, όταν το σκάφος έμεινε ακυβέρνητο. Καμία είδηση δεν υπάρχει γι' αυτούς. Οι επιζώντες έζησαν πίνοντας νερό της βροχής και τρώγοντας ψάρια και θαλασσοπούλια ωμά, αφού δεν είχαν φωτιά να τα μαγειρέψουν.

"Ουδέποτε χάσαμε την ελπίδα μας. Διαβάζαμε τη Βίβλο. Υπάρχει Θεός εκεί πάνω" δήλωσαν στους δημοσιογράφους. Το, μήκους 8,5 μέτρων, αλιευτικό με τις δύο μηχανές διαλυμένες, παρασυρόταν ακυβέρνητο επί 11 μήνες μέσα στην απεραντοσύνη του Ειρηνικού ωκεανού. Καμία βοήθεια, κανένα πλοίο στην περίπλάνησή τους. "Περάσαμε περισσότερο από δύο εβδομάδες χωρίς τροφή, αλλά είχαμε αρκετό νερό, επειδή έβρεχε κάθε μέρα. Μερικές φορές το στομάχι μας πονούσε. Υπήρχαν φορές, που είχαμε μόνο ένα θαλασσοπούλι να μοιραστούμε τρεις μαζί" .

Ανθρώπινες αντοχές. Είναι αυτό που λέμε καμιά φορά ότι ο άνθρωπος γίνεται "θηρίο" ανήμερο μπροστά στην ανάγκη και στον κίνδυνο. Συγκινητική η ιστορία των τριών ναυαγών Μεξικανών ψαράδων. Αγωνίστηκαν για να διατηρηθούν στη. ζωή. Πίστευαν στο Θεό, διάβαζαν τη Βίβλο. Η σωτηρία τους ήρθε κάποτε.

Αιώνιος Τούρκος

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 Ελλάδα και Τουρκία κάθησαν στο τραπέζι διαπραγματεύσεων, το 1923, στη Λωζάννη της ουδέτερης Ελβετίας όπου κατέληξαν στη σύναψη συνθήκης ειρήνης. Η "Συνθήκη της Λωζάννης", όπως επονομάσθηκε, μεταξύ άλλων προέβλεπε την ανταλλαγή πληθυσμών, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Εκείνα τα χρόνια ένας μεγάλος δημοσιογράφος, ο Δημήτριος Χατζόπουλος (1872-1936), σε δημοσίευμά του με τον τίτλο "Τούρκος επέρασε" , της 17-2-1924, περιγράφει την αποχώρηση των Τούρκων από την Ελλάδα:

"Οι μουσουλμάνοι της Κοζάνης προκειμένου να αναχωρήσουν κόπτουν τα δένδρα των κτημάτων των. Ο αιώνιος Τούρκος. Και εις εποχήν ειρήνης θα δείξη το ένστικτον της καταστροφής. Μετά αυτόν ο κατακλυσμός. Τούρκος επέρασε από εδώ, μαρτυρεί κάθε τόπος εις τον οποίον εγκαταστάθη η ασιατική αυτή φυλή. Όπως και αν έφυγε, δια της βίας ή ειρηνικά, αφήκε, πάντοτε ανεξάλειπτον την ολέθριον σφραγίδα του. Μήπως ερείπια δεν παρέδοσε και την μικράν Ελλάδα άλλοτε όταν εξηναγκάσθη να φυγή. Και παραθυρόφυλλα και κεραμίδια επήρε φεύγων. Και ό,τι δεν δύναται να συναποφέρη το καταστρέφει, το εξαφανίζει, δια να μη το χάρη κανείς άλλος άνθρωπος, εφ' όσον δε θα το νέμεται αυτός.

Η οργή του στρέφεται και προς τα άψυχα. Πώς να μη κόψη και τα ειρηνικά δένδρα της ελληνικής γης, εις την οποίαν έμεινε κυρίαρχος και δεσπότης επί αιώνας, τώρα που απέρχεται εξ αυτής. Αν ήτο δυνατόν να την έπαιρνε μαζί του, θα την απήγαγε και αν μπορούσε να την καταστρέψη δεν θα εδίσταζε να το πράξη, δια να δηλωθή και πάλιν, ότι Τούρκος επέρασε. Δυστυχώς μόνη η Βαλκανική και περισσότερον τρομακτικώτερον από όλους τους λαούς της, ο ελληνικός, υπέστη τους τουρκικούς αφανισμούς. Ο Τούρκος ήτο εκείνος, ο οποίος συνεπλήρωσε την καταστροφήν των καλλιτεχνικών και αρχαιολογικών μνημείων της ελληνικής χώρας. Δεν αφήκε λίθον επί λίθον και μόνον ένας βάρβαρος τούρκος θα εχρησιμοποίει τον Παρθενώνα ως πυριτιδαποθήκην, όπως βομβαρδισθή υπό του Μοραλίνι.

Και άλλοι επιδρομείς και άλλοι κατακτηταί επήλθον κατά της πατρίδος μας και προ των Τούρκων και πολλαί καταστροφαί έκαμον, αλλά η τουρκική θηριωδία και αγριότις υπήρξαν φαινόμενον, το οποίον συνεχίσθη μέχρι των ημερών μας. Ο Πολιτισμένος κόσμος δεν εγνώρισε την βαρβαρότητα του τούρκου και τούτο υπήρξε δι ημάς τους Έλληνας η μεγαλητέρα των δυστυχιών. Αν η Ευρώπη υφιστατο την τουρκικην υποδούλωσιν και τυραννίαν, όπως η δυστυχισμένη Ελλάς τότε ... Αλλοι ήσαν αϊ αντιλήψεις του ευρωπαϊκού κόσμου επί του ανατολικού ζητήματος. Αν είχε πέραση ο Τούρκος και από τας ευρωπαϊκάς χώρας, το φάσμα του τρόμου και η ιερά αγανάκτησις κατ' αυτού θα τας συνείχον επί μακρόν χρόνον. Αλλά δυστυχώς δια την ελληνικήν φυλήν η σπάθα του Ισλάμ συνετρίβη προς της Βουδαπέστης και προ της Βιέννης. Ούτως η Ευρώπη "ηγνόησε" τα "αγαθά" του ασιάτου επιδρομέως και επί του πολιτισμένου βίου της δεν άφηκε ούτος τα τρομερά ίχνη της αδιαλλαξίας και της βαρβαρότητας των. Δεν υπάρχει δε ελπίς να τα γνωρίση ποτέ, αφού μεταξύ του ασιατισμού και του ευρωπαϊκού, μεσολαβεί η μικρά αυτή χώρα, ήτις λέγεται Ελλάς, ασφαλές προπύργιοντης Δύσεως εκ των ασιατικών επιδρομών επί μακρούς αιώνας.

Τώρα ο Τούρκος δε δύναται να προξενήση άλλην καταστροφήν κατά της Ελλάδος, αφού εξαπέλυσε όλην την αγριότητα του κατ' αυτής και εκδικείται κατά των αθώων δένδρων, τα οποία κατακόπτει με τον πρίονά του, όπως με την σπάθαν του σφάζει τα γυναικόπαιδα. Και περισσοτέραν εντύπωσιν προξενεί το γεγονός, ότι μίαν τόσον παράξενον καταστρσφήν κάμνει και ο γαιοκτήμων Τούρκος, ο αγρότης, όστις ενώ έζησε τόσα χρόνια εκ των προϊόντων της ελληνικής γης, φέρεται προς αυτήν με την βαναυσοτέραν αχαριστίαν. Υπήρξαν κατακτηταί, οι οποίοι ηγάπησαν κατακτηθείσαν χωράν με στοργήν και τα αγαθά που απήλαυσαν εξ αυτής, τα ανταπέδοσαν ευγνωμόνως δια της εκτελέσεως κοινωφελών έργων, τα οποία δεν κατέστρεψαν απερχόμενοι.

Ο Τούρκος φεύγων θέλει να καταστρέψη και αυτήν την φύσιν. Όχι αδίκως έχει ως σύμβολόν του, την ημισέληνον.Μη τυχόν επέρασε και από την σελήνην Τούρκος και την ενέκρωσε;".

Αληθής μυσταγωγία

Μετά τον Βλάση Γαβριηλίδη (1848-1920) ιδρυτή και διευθυντή της "Ακροπόλεως" , ένας άλλος μεγάλος δημοσιογράος, ο Αδωνις Κύρου (1872-?18) με την εφημερίδα του "Εστία" , "έγραψε ιστορία" στη δημόσια ζωή της χώρας τέλη του δεκάτου ενάτου με αρχές του εικοστού αιώνα.Κατήγετο από την Κύπρο. Απέβλεψε προς την δημοσιογραφίαν, όχι ως βιοποριστικόν επάγγελμα, αλλά ως προς αληθή μυσταγωγίαν ικανήν να αποφέρη τα λαμπρότερα δια το Έθνος και δια την κοινωνίαν αποτελέσματα, εφ' όσον ενησκείτο με πίστιν, ανιδιοτέλειαν και ενθουσιασμόν.

Εκληροδότησε, υποθήκην και κανόνα ζωής εις τους υιούς του Αχιλλέα και Κυρον, ακολουθήσαντας την δημοσιογραφικήν αποστολήν και τον τρίτον υιόν του Αλέξην ακολουθήσαντα το διπλωματικόν στάδιον, ότι ο δημοσιογράφος παραμένει μέχρι το τέλος δημοσιογράφος, μη αναμειγνυόμενος προσωπικώς εις την πολιτικήν και αποποιούμενος θέσεις και αξιώματα. Τα άρθρα και χρονογραφήματα του, ήρεσαν ιδιαιτέρως δια τον τρόπον διατυπώσεως των ιδεών και την λιτότητα του ύφους του.

Ένα δείγμα της γραφής του Κύρου δημοσιευμένο στην "Εστία" με τίτλο: "Αι Αθήναι αρχομένου του κ' αιώνος", μας δίνει το "στίγμα" του βιογραφουμένου ανδρός: "Εις τας δυσμάς του πολυτάραχου βίου του, ο πολύς Ταλλεϋράνδος, νοσταλγών την προεπαναστατικήν γαλλικήν κοινωνίαν, ηρέσκετο να επαναλαμβάνη, ότι μόνον όσοι την είχον γνωρίσει εδικαιούντο να ομιλούν περί της "γλυκύτητος της ζωής" . Κάτι το παρόμοιον θα ημπορούσε να λεχθή δια τας Αθήνας των αρχών του αιώνα μας. Τας Αθήνας των 120 ή 130 χιλιάδων ανθρώπων της, με όλην την ανόθευτον χάριν των. Τας Αθήνας της Πλάκας, της Δεξαμενής, της δενδροστοιχίας του κήπου και της πλατείας του Νέου Φαλήρου. Τας Αθήνας, εις τας οποίας, ολίγον μόνον, είχον αναπτυχθή τα φθοροποιά γένη των "αρριβιστών" ή την "σνομπ". Τας Αθήνας με την μικράν πατριαρχικήν κοινωνίαν, τα μέλη της οποίας αλληλοεγνωρίζοντο, αλληλοεξετιμώντο, και αλληλοεσπαράσσοντο με πολλήν καλόθυμίαν και ακόμη, με περισσοτέραν αγαθότητα.

Τας Αθήνας, εκείνας, της μοναδικής πνευματικής ανθήσεως, με αστερισμόν ενδόξων ονομάτων, ως του Κωστή Παλαμά, των Γεωργίου Δροσίνη, του Νικολάου Καμπά, του Γεωργίου Σουρή, του Αριστομένους Προβελεγγίου, του Γερασίμου Μαρκορά, του Λορέντσου Μαβίλη, του Ιωάννου Πολέμη, του Ιακώβου Πολυλά, του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, του Ανδρέα Καρκαβίτσα, του Μιλτιάδου Μαλακάση, του Ιωάννου Γρυπάρη, του Ζαχαρία Παπαντωνίου, του Ιωάννου Δαμβέργη, του Κώστα Χατζοπούλου, του Μπάμπη Αννίνου, του Νικολάου Πολίτη, του Γεωργίου Χατζηδάκι, του Σπυρίδωνος Αάμπρου και τόσων άλλων". Με όλους αυτούς, ο Αδωνις Κύρου συνεδέθη στενώς. Με όλους ευρίσκετο εις διαρκή επίκοινωνίαν, είτε εις τα γραφεία της "Εστίας", είτε εις το περίφημον φιλολογικόν "σαλόνι του Σουρή" , του οποίου ήτο μόνιμος θαμών. Συνεμερίσθη τον ιδεαλισμόν των, έπλασε μαζί των τα όνειρα δια την Ελλάδα, τους ενεψύχωσε και ενεψυχώθη υπ' αυτών. Όλοι τον ηγάπησαν ως άνθρωπο ν, όπως τον ηγάπησε ολόκληρος η αθηναϊκή κοινωνία, δια την ακεραιότητα του χαρακτήρος, δια την ευγένειαν του ήθους και δια την απέραντον καλοσύνην του.

Τον εξετίμησαν ως δημόσιογράφον, πιστοποιούντες ότι δεν υπεδούλωνε την εφημερίδα του εις κόμματα και ότι ήσκει μεν τον δημοσιογραφικόν έλεγχον προς πάσαν κατεύθυνσιν, ουδέποτε, όμως, το έπραττε με πολιτικήν ή άλλην τινά προκατάληψιν, ουδέ είχεν οιανδήποτε υστεροβουλίαν. Τον εσεβάσθησαν, τέλος, ως αγνόν και άδολον πατριώτην, πρόθυμον πάντοτε να υποτάσση και τα μεγαλύτερα συμφέροντα του εις τα κελεύσματα του πατριωτικού χρέους.

Το καίειν τους νεκρούς

Ο Αλέξανδρος Θρασ. Ζαΐμης νομικός και πολιτικός διατελέσας πολλάκις υπουργός επί των Εξωτερικών, Εσωτερικών, Οικονομικών και Δικαιοσύνης, εννεάκις πρωθυπουργός της χώρας, τρις πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, δις πρόεδρος της Γερουσίας, Ύπατος Αρμοστής Κρήτης, επί επταετίαν συνδιοικητής και διοικητής της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος, ως και επί εξαετίαν πρόεδρος της αβασιλεύτου Ελληνικής Δημοκρατίας, μέχρι καταργήσεως (1935) της μορφής ταύτης του πολιτεύματος και επαναφοράς των θεσμών της Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Εγεννήθη στην Αθήνα τις 28 Οκτωβρίου 1855 και απέθανε στη Βιέννη της Αυστρίας στις 15 Σεπτεμβρίου 1936. Διακομισθείσης της σορού του, ετάφη στην Αθήνα στις 22 Σεπτεμβρίου 1936.

Με τον θάνατον του Αλεξάνδρου Ζαΐμη, προέκυψε το ζήτημα της μη πραγματοποιηθείσης τελικής επιθυμίας των, περί καύσεως της σορού του. Την επομένην του θανάτου, 23 Σεπτεμβρίου 1936, σε άρθρο της η "Καθημερινή" με τίτλο: "Παρά την τέφραν" , σημειώνει: "Φαίνεται, ότι εις την οικογένειαν Ζαΐμη, το καιειν τους νεκρούς είναι παράδοσις. Οι οικείοι του εκλιπόντος πολιτικού ανδρός, εγνώριζον ότι προ του θανάτου της, η αδελφή του Αλ. Ζαΐμη, Ελ. Γ. Μπενιζέλου, είχεν ορίσει, όπως η σορός της αποτεφρωθή και τοποθετηθή εις τον εν Αιγίνη μικρόν ναόν του Αγίου Γεωργίου, εις το κτήμα της. Εκεί παρά την τέφραν της αγαπητής του αδελφής, μετέβαινε συχνά, οσάκις παραθέριζε εν Αιγίνη, ο Αλ. Ζαΐμης και εκάθητο, επί ώρας, αναγιγνώσκων εντός του ναού ψαλμούς του Δαυίδ ή την Αγίαν Γραφήν. Κάποτε, όμως, από εκδρομείς εις την Αίγιναν, εγνώσθη η ευλαβής αυτή συνήθεια του αειμνήστου Ζαΐμη και μία εφημερίς επρόκειτο να γράψη σχετικώς. Επενέβη όμως ο ίδιος, ο εκ Καλαβρύτων πολιτευτής και παρεκάλεσε να μη παραβιασθή εν οικογενειακόν μυστικόν. Και η παράκλησις ηκούσθη και το μυστικόν έμεινα μέχρι σήμερον μυστικόν".

Την επομένην, 24 Σεπτεμβρίου 1936 εν τη αυτή εφημερίδι, εδημοσιεύθη η ακόλουθος επιστολή του Δημ. Γατοπούλου:"... Το καίειν τους νεκρούς ουδέποτε υπήρξε παράδοσις εις την οικογένειαν Ζαΐμη. Η Ελ. Γ. Μπενιζέλου, αδελφή του αειμνήστου προέδρου, ότε απέθανε εις Αίγιναν, δεν εκάη, όπως έγραψεν ο συνεργάτης σας, αλλ' ετάφη όπως και όλος οι ορθόδοξοι χριστιανοί εις τον οικογενειακόν τάφον της, παρά τον ναΐσκον του εν Αιγίνη κτήματος της. Ο δε Αλ. Ζαΐμης, δεν μετέβαινεν εις τον τάφο της, ούτε εδιάβαζε παρ' αυτώ ψαλμούς του Δαυίδ, διότι απλούστατα ευθύς μετά τον θάνατον ,της αδελφής του, από του φθινοπώρου 1923, έπαυσε να μεταβαίνη εις Αίγιναν. Με μεγάλην του λύπην τότε, διέκοψε το προσφιλές των σπορ της από λέμβου αλιείας, εσπερινής και πρωινής, εις τον Σαρωνικόν. Εγκατεστάθη όμως αργότερα εις τα Φάληρα, διότι υπερηγάπα την θάλασσαν, κατ' αρχάν εις το Νέον και έπειτα εις το Παλαιόν Φάληρον. Εκεί δες κατοίκησε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής των, εις απλήν, επί ενοικίου, οικίαν, όπου έζησε και ως Ανώτατος Αρχων και ως ιδιώτης, εις την οδόν Αθηναΐδος, την οποίαν ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου τιμής ένεκεν, μετωνό-μασεν εις οδόν Αλεξάνδρου Ζαΐμη".

Την επομένην, 25 Σεπτεμβρίου 1936, στην "Καθημερινή" εδημοσιεύθη η επόμενη επιστολή του παλαιού δημοσιογράφου Κ. Αυγέρη: "Προς αποκατάστασιν της αληθείας, ο υποφαινόμενος νομίζει καθήκον του να σας παράσχη την εξήγησιν ότι, όταν εσχάτως ανεγράφη εις τον Τύπον, ως επιθυμία του αειμνήστου Αλ. Ζαΐμη, η καύσις του πτώματος του, εξέφρασε προς εκλεκτόν συνεργάτη σας, παρόντων και άλλων, απορίαν δια την αντίθεσιν της ειδήσεως προς την οικογενειακην παράδοσιν. Και ανέφερε ποτέ ότι το πτώμα της αδελφής του δεν είχε καή, αλλά εταριχεύθη και κατετέθη εντός υαλοφράκτου φέρετρου εις τον ναισκον της εν Αιγίνη επαύλεως" . Πράγματι, η σχετική είδησις είχε γραφή τότε, όταν απέθανε η Ελ. Γ. Μπενιζέλου, το 1923, εις το "Εμπρός" , με την προσθήκην ότι ο αείμνηστος πολιτικός, τον οποίον διέκρινεν εξαιρετική αγάπη και εκτίμησις προς την αδερφή του, επεσκέπτετο συχνά τον ναΐσκον, ιστάμεν ος επί ώρας, εν κατανύξει παρά την προσφιλή νεκράν. Μόλις όμως έλαβε γνώσιν της δημοσιεύσεως, ο Αλ. Ζαΐμης παρεκάλεσε, δια του τότε διευθυντού του πολιτικού γραφείου Ε. Ζαχαροπούλου, να μη γίνεται αντικείμενον δημοσίου ενδιαφέροντος το οικογενειακόν του πένθος, και η επιθυμία του κατέστη σεβαστή.
Πάντως, περί καύσεως της νεκράς, όπερ και τεχνικώς εν Ελλάδι είναι αδύνατον, δεν εγένετο λόγος".

Τα αγκάλιαζε κι έκλαιγε

"Αγαπάτε τα δάση" . Με αυτό το σλόγκαν μεγαλώσαμε και ανδρωθήκαμε. Δάσος σημαίνει πράσινο. Και πράσινο σημαίνει, υγεία και πολιτισμός. Η τελευταία εκστρατεία της "Γκρίνπις" έχει προμετωπίδα της τη φράση: "Βιβλία, φίλοι των δασών" , με στόχο την προώθηση και χρησιμοποίηση ανακυκλώσιμου χαρτιού, ώστε να σωθούν τα δάση.

Ήταν κάποτε ένας ηλικιωμένος άντρας, που όταν έμαθε ότι θα τον μετέφεραν στο νοσοκομείο, για να αφήσει την τελευταία του πνοή, βγήκε στον κήπο και άρχισε να αποχαιρετά όλα τα δέντρα, που είχε φυτέψει και περιποιηθεί στη διάρκεια της ζωής του. Τα αγκάλιαζε και έκλαιγε, λες και ήταν αγαπημένα του πρόσωπα. Ο άντρας αυτός δεν ήταν διανοούμενος, ούτε καλλιτέχνης, δεν ήταν κάποιος δηλαδή που είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο με μια μεγαλειώδη κίνηση ανάλογη της μεγαλειώδους ύπαρξης του. Ένας βοσκός ήταν, ένας αγράμματος άνθρωπος, που δεν είχε διαβάσει ποτέ βιβλία οικολογίας και δεν είχε αναφερθεί ποτέ στη ζωή του, στα δέντρα, παρά μόνο για πρακτικούς σκοπούς. Το βεβαιώνει ο εγγονός του, που αντίθετα με εκείνον, είναι άνθρωποςτων Γραμμάτων κι έχει γράψει βιβλία. Τον λένε Ζοζέ Σαραμάγκου.

Γράφει ο Σαραμάγκου: "Κανείς δεν ξέρει τι απασχολούσε το μυαλό εκείνου του ανθρώπου στο τέλος της ζωής του, τι σκεφτόταν και τι αισθανόταν, τι τον οδήγησε να αγκαλιάσει με αυτόν το δραματικό τρόπο τα δέντρα του κήπου του, καθώς ετοιμαζόταν να κατευθυνθεί στην τελευταία του κατοικία. Ίσως να ήξερε ότι τα δέντρα δεν μπορούν να κουνήσουν, ότι είναι δεμένα με τη γη από τις ρίζες τους και ότι δεν μπορούν να αποχωριστούν από αυτήν παρά μονάχα για να πεθάνουν. Ίσως στο βάθος της καρδιάς του να γνώριζε, κατά ένα μυστηριώδη τρόπο, ότι η ζωή της γης και η ζωή των δέντρων είναι μία και μόνη ζωή. Ίσως να πίστευε ότι οι μόνοι άξιοι κάτοικοι του πλανήτη είναι τα δέντρα, επειδή τρέφονται απευθείας από τη γη, επειδή την αρπάζουν με τις ρίζες τους και τα αρπάζει κι εκείνη.

Κατά περίεργο τρόπο, την ίδια κίνηση, που έκανε πεθαίνοντας εκείνος ο αγράμματος βοσκός, την έκαναν πρόσφατα κάποιοι διαδηλωτές στο Πουέρτο Ρίκο: Αγκάλιασαν τα δέντρα ενός δάσους, που κινδύνευε από τους υλοτόμους και το έσωσαν. Αλλά αυτές οι πρωτοβουλίες δεν φτάνουν. Χρειάζονται πιο ριζοσπαστικά μέτρα. Ένα από αυτά . τα μέτρα, αφορά τα βιβλία που καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες χαρτιού και καταβροχθίζουν δάση με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Ακολουθώντας τις οδηγίες της οικολογικής οργάνωσης "Γκρίνπις", ο παγκοσμίου εμβέλειας συγγραφέας Ζοζέ Σαραμάγκου, απευθύνει έκκληση να αρχίσουν τα βιβλία να τυπώνονται σε χαρτί, που η παραγωγή να σέβεται το περιβάλλον.