Χαμένη γενιά

               Για όλα φταίει ο Στελάρας  ο Καζαντζίδης . Και ο Νίκος Ξανθόπουλος . Πραγματικά πρέπει να τους καταγγείλει κανείς σαν υπονομευτές του σύγχρονου έθνους των Ελλήνων , σαν διαστρεβλωτές της νοοτροπίας μας .

               Ο πρώτος στο μεταίχμιο των δεκαετιών του 50 και του 60 πιάνει και λέει ένα τραγούδι που κάνει την Ελλάδα να κλαίει :

              ¨Πικρό σαν δηλητήριο , είναι το διαβατήριο που πήρα για τα ξένα . Μα τι να κάνω ο φτωχός , μπροστά μου βρίσκεται γκρεμός και πίσω μαύρο ρέμα ¨.

              Έφευγε ο κόσμος . Για τη Γερμανία και τότε . Και τι να έκανε ; Οι δουλειές που προσφέρονταν δεν έφταναν για ένα κομμάτι ψωμί . Τα χωριά άδειαζαν . Γεμάτα τα τρένα Αθηνών-Μονάχου . Πίκρες και καημός την ώρα του αποχωρισμού ... Δεν ήταν και εύκολη η επικοινωνία , να σηκώσεις ας πούμε το κινητό και να μιλήσεις με το παιδί που έφυγε .

             Όλοι αυτοί άφηναν μια Ελλάδα πεινασμένων , στην οποία ωστόσο η ¨άρχουσα τάξη¨ έθετε τις βάσεις για το σημερινό σαθρό πελατειακό σύστημα που χρεοκόπησε όταν στην Ευρώπη άλλοι λαοί και άλλοι πολιτικοί είχαν τη προνοητικότητα να ξαναφτιάξουν τα κατεστραμμένα από τον πόλεμο κράτη τους σε στέρεες βάσεις .

             Σε εκείνη την Ελλάδα , κάτι φτωχόπαιδα σαν τον Ξανθόπουλο , δούλευαν λούστροι και χαμάληδες , για να μπορέσουν να σπουδάσουν γιατροί . Τέτοιες εμπειρίες έπιανε και έφτιαχνε τότε το ελληνικό σινεμά και το δάκρυ έτρεχε κορόμηλο στους θερινούς κινηματογράφους . Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε ένας ακόμη ¨ εθνικός ύμνος ¨ που θα έλεγε και η Ρεπούση . Ο μύθος του ¨γιατρού¨,του μηχανικού , του δικηγόρου , του καθηγητή . Με δυο λόγια ο μύθος του ¨σπουδαγμένου ¨.

              Με ένα τέτοιο ¨μυθολογικό¨ απόθεμα , πως να μην δημιουργηθεί στη νοοτροπία μας ένα ισχυρό κόμπλεξ ; Τα παιδιά μας έπρεπε να σπουδάσουν . Υποχρεωτικά . Για κοινωνική καταξίωση , για οικονομική άνοδο , για να βρουν μια καλή δουλειά και να μην χρειαστεί ποτέ να φύγουν για τα ξένα . Άλλωστε , σε μια Ελλάδα αγροτών και εργατών , οι σπουδαγμένοι ξεχώριζαν και είχαν άλλες , καλύτερες δυνατότητες .

              Τα ίδια έπαθαν πολλές άλλες φτωχές περιοχές της Ευρώπης . Η Νότια Ιταλία ας πούμε , άλλη μεγάλη δεξαμενή μεταναστών κι αυτή , είναι γνωστή για την υπέρπαραγωγή πτυχιούχων , όταν τα παιδιά του αναπτυγμένου ιταλικού βορρά εύρισκαν άλλες ενδιάμεσες επαγγελματικές διεξόδους . Όταν υπάρχει ισχυρή οικονομία , βιομηχανία και υπηρεσίες , τα παιδιά δεν εξαρτούν το μέλλον τους

 από τις σπουδές . Βρίσκουν μια καλά αμειβόμενη δουλειά αμέσως μετά το Λύκειο και η πίεση της οικογένειας να διαβάσουν δεν αγγίζει τα όρια του μελοδράματος .

               Ελλάδα 2013 . Μετά από δεκαετίες ψευδεπίγραφης ανάπτυξης βασισμένης περισσότερο στα κονδύλια της Ε.Ε. παρά στη παραγωγή εθνικού πλούτου , τα παιδιά μας , αυτή η μεγάλη ¨στρατιά¨ των πτυχιούχων ξεσκονίζουν και πάλι τα διαβατήρια . Τώρα δεν μεταναστεύουν οι υποψήφιοι εργάτες . Μεταναστεύουν οι σπουδαγμένοι , οι γιατροί . Μόνο από τη Λάρισα – λέει ο τοπικός ιατρικός σύλλογος – έφυγαν 84 νέοι γιατροί τα τελευταία δύο χρόνια . Απίστευτος αριθμός για τα δικά μας πληθυσμιακά δεδομένα .

               Και το παράδοξο είναι πως , αντί η κοινωνία να στρέψει τα παιδιά της σε άλλες επαγγελματικές διεξόδους , δεν βλέπει άλλο δρόμο από αυτόν του πτυχίου . Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να υποδείξει στο παιδί τη δύσκολη και επώδυνη οδό της επιχειρηματικότητας και της παραγωγής σ’αυτό το οικονομικά άνυδρο περιβάλλον . Πτυχίο και μόνο πτυχίο . Για τη διεκδίκηση μιας θέσης όχι στη Ελλάδα πια , αλλά σαν ένα πρώτο στάδιο μετάβασης στο εξωτερικό με καλές προϋποθέσεις .

               Αναπόφευκτος λοιπόν και απολύτως ερμηνεύσιμος ο πανικός που επικράτησε στις φετινές Πανελλαδικές εξετάσεις . Όπου η πίεση και ο ανταγωνισμός έχουν αγριέψει τόσο πολύ , ώστε άρκεσε μια ατυχής διατύπωση σε ένα θέμα μαθηματικών για να δημιουργηθεί μείζον εθνικό ζήτημα .

               Σε λίγα χρόνια μάλιστα δεν αποκλείεται να δούμε και γονείς να ¨μπουκάρουν¨ κυριολεκτικά στο Υπουργείο Παιδείας για να λιντσάρουν τα μέλη της Επιτροπής των Εξετάσεων που θέτουν ... προσκόμματα στην πορεία των παιδιών για μια καριέρα στο εξωτερικό . Εκεί που καταφεύγει πια όλος ο υπόλοιπος ευρωπαϊκός Νότος με τις κατεστραμμένες οικονομίες .

              ¨Και τι νομίζεις ; Τα πράγματα είναι εύκολα στον εξωτερικό ;¨ μου έλεγε τις προάλλες φίλος καθηγητής , ο γιος του οποίου δουλεύει ως αρχιτέκτονας στο Μόναχο εδώ και χρόνια . ¨Ξέρεις πόσοι μηχανικοί πάνε πια στο Μόναχο από παντού ; Συρρέουν εκεί , και με τόσο μεγάλο διαθέσιμο επιστημονικό δυναμικό ρίχνουν ακόμη χαμηλότερα τις αμοιβές ¨ . Η μετανάστευση έχει περάσει πια σε άλλη φάση .

               Τα πράγματα είναι δύσκολα , δεν είναι σχήμα λόγου . Βρισκόμαστε σε πραγματικό αδιέξοδο που δεν θα αρθεί βέβαια σε χαζοχαρούμενα ¨σάξες στόρι ¨ που λανσάρουν οι εγχώριοι πολιτικοί . Ούτε φυσικά με επιδοτούμενα προγράμματα για πενταμηνίτες των 300 Ευρώ που απλώς αναβάλλουν την έκρηξη . Η ¨χαμένη γενιά¨, όπως αποκαλεί ήδη ο ευρωπαϊκός Τύπος τα 20 εκατομμύρια των ανέργων νέων , τρομάζει όλη την Ευρώπη , μια ήπειρο με δυσσίωνο πια μέλλον . Έχεις την αίσθηση ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες δεν έχουν αντιληφθεί καν τι διακυβεύεται . Κάποιοι , όπως στη Γερμανία , για την ώρα βολεύονται με την απομύζηση του φθηνού επιστημονικού δυναμικού των Νοτίων . Κοντόφθαλμη λογική . Όταν σε λίγα χρόνια η κρίση χτυπήσει και τη δική τους πόρτα , όλοι θα αναρωτιούνται – όπως και μεις – τι τελικά έφταιξε ...

 

Αλέξης Καλέσης-Λάρισα 3-6-2013 .