Ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος

Η ιστορία της πολεμικής αεροπορίας ένδοξη και μεγάλη. Στο σημείωμα θα αναφερθούμε στον πρώτο Έλληνα αεροπόρο, τον Αριστείδη Μωραϊτίνη, όπως τον περιγράφει ο λογοτέχνης και δημοσιογράφος Θεόδωρος Βελλιανίτης (1863-1934) με τον τίτλο "Ο αεροπόρος" στην εφημερίδα "Αθήναι",19-12-1921:

Την 22α του μηνός τελείται εν μνημόσυνον εις τον Όλυμπον, εις μνήμην ενός ήρωος. Προ τριών ακριβώς ετών ο πλωτάρχης αεροπόρος Αριστείδης Μωραϊτίνης, μεταβαίνουν από τον Φαλήρον εις την Θεοσαλονίκην απωλεσθη. Ουδείς έμαθε, ουδέποτε το πτώμα του ευρέθη, ουδέ ίχνος του αεροπλάνου του. Η γενική φήμη μόνον φέρει ως βέβαιον, ότι διερχόμενος τον χιονοσκεπή Όλυμπον, μετά πάθησιν τινά του αεροπλάνου του, έπεσε και εύρε τάφον εντός των ασπίλων χιονών, του ποιητικού όρους. Όλοι εθρηνήσαμεν τον παράτολμον αεροπόρον, όστις μεθυων εκ της αισθήσεως της πτήσεως, διέσχιζε τον αιθέρα με το ακαταμάχητον πάθος του αετού, του διανύοντας τας απείρους εκτάσεις.

Ο Αριστείδης Μωραϊτίνης ήτο εκ των πρώτων, αν μη ο πρώτος Έλλην αεροπόρος. Αξιωματικός του ναυτικού, γλυκύτατος και ωραιότατος ανθυποπλοίαρχος, ως η Ελλάς ηθέλησε ν' απόκτηση αεροπορικήν υπηρεσίαν, έσπευσε να καταταχθή εις τον κλάδον τούτον. Είχεν εις την ψυχήν του το πάθος του κινδύνου και την ικανοποίησιν του πάθους αυτού, την εζήτησεν εις το αεροπλάνον. Εντός μικρών απέβη απαράμιλλος χειριστής αυτού, καθ' όλην δε την διάρκειαν του συμμαχικού πολέμου ανέπτυξεν εν Μακεδονία τοιαύτην τόλμην και τοιαύτην δραστηριότητα, ώστε εξέπληττε τους Αγγλους ναυάρχους, εις την υπηρεσίαν των οποίων είχε ταχθή. Εξετέλει όχι μόνον παρατολμοτέρας πτήσεις, αλλ' ανελάμβανε και τας επικινδυνωδεστέρας των επιχειρήσεων. Αν διεξέλθη τις τας εκθέσεις των Άγγλων στρατηγών και ναυάρχων των λαβόντων μέρος εις το μακεδονικόν μέτωπον, βλέπει ότι δεν φείδονται ουδενός επαίνου, όπως εκδηλώσωσι τον θαυμασμόν των δια την ανδρείαν και την δεξιότητα του Έλληνος αεροπόρου, Κατά την επιδρομήν, ην εξετέλεσεν εις την Δράμαν και εις ταςΣέρρας μετά την κατάληψιν της Ανατολικής Μακεδονίας υπό των Βουλγάρων, ηγούμενος μικρού στολίσκου αεροπλάνων, κατέστρεψε τας βουλγαρικός αποθήκας και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και επέστρεψεν, αφού ενέσπειρε τον τρόμον εις τους εχθρούς. Άλλοτε πάλιν επάλαισε μόνος κατά δώδεκα εχθρικών αεροπλάνων και κατέρριψε δύο ^ξ αυτών. Εις άλλην τινά περίστασιν μετέβη εις την Σμύρνην και διενυκτεύρεσε πλησίον ελληνικού πλοίου, το οποίον είχον κρατήσει οι τούρκοι. Αφού εξεπλήρωσε την αποστολήν του και έλαβε τας πληροφορίας ας είχον ανάγκην εν Θεσσαλονίκη, την πρωΐαν εβομβάρδισε τουρκικήν τινά κατασκήνωσιν κα ετάνυσε τα πτερά του προς την πρωτεύουσαν της Μακεδονίας.

Αναρίθμητοι είναι αϊ επιδρομαί του Έλληνος αεροπόρου κατά την πολεμικήν ταύτην περίοδον. Η ηρωϊκήν του τόλμη, το ακαταπόνητον αυτού και η λεπτότης και μετριοφροσύνην του, είχον ελκύσει μετά του θαυμασμού και την συμπάθειαν των Άγγλων αξιωματικών. Όταν δε εμελετήθη η επίθεσις του Γκαίμπεν και του Ορεσλάου, των ελλιμενισμένων εις τα Δαρδανέλια, εις τον Μωραϊτίνην ανετέθη η επιχείρησις. Επί κεφαλής του μικρού του στολίσκου απήλθεν εις Δαρδανέλια και επετέθη κατά των δύο θωρηκτών. Το αεροπλάνον των είχε κατέλθει εις ελαχίστων απόστασιν από του σκάφους του Γκαίμπεν. Το εβομβάρδισε δε κατά τοιούτον τρόπον, ώστε επί μακρόν χρόνον το κατέστησε άχρηοτον. Αλλά κατά την μάχην ταύτην τα τηλεβόλα από ξηράς και θαλάσσης είχον στραφή κατ' αυτού. Τα πτερά του αεροπλάνου του είχον διατρυθεί πανταχόθεν. Εις τοιαύτην κατάστασιν εκινδύνευσε να καταπέση, αλλά δεν απεμακρύνθη παρά όταν έρριψε και την τελευταίαν βόμβαν των κατά του εχθρικού σκάφους. Ούτω διάτρυτον και τραυματισμένον επέστρεψε ένδοξον εις το αεροδρόμιόν του το αεροπλάνον, κομίζον και τον νεαρόν νικητήν. Οι Άγγλοι αξιωματικοί, εις ένδειξιν υπερτάτις τιμής προς το κατόρθωμα του, προοέφερον εις αυτόν εν θαυμάσιον αεροπλάνον με τα αφιερωματικής πλακός. Το αεροπλάνον αυτόν, μετά τον θάνατον του, παρέλαβε το κράτος, άγνωστον δε κατά τινά τρόπον συ-νετρι'βη και δεν απέμεινε παρά μόνον η αναμνηστική χάλκινη πλαξ, σταλείσα προς ανάμνηοιν εις την μητέρα αυτού. Ο πόλεμος είχε ήδη λήξει. Βουλγαρία και Τουρκία είχον συντριβή.

Ο Μωραϊτίνης επανήλθεν εις Φάληρον. Μίαν όμως χειμερινήν ημέραν απήλθε δια Θεσσαλονίκην. Αλλά δεν έφθασε μέχρι της πόλεως ταύτης. Του νέου Ικάρου τα πτερά εκόπησαν εις τον Όλυμπον, το αεροπλάνον έγινε το φέρετρόν του και η χιών του Ολύμπου ο τάφος του. Δεν δύνομαι να φαντασθώ ποιητικώτερον θάνατον, από τον θάνατον του ήρωος αυτού του αιθέρος. Δεν αφήκε τίποτε εκ του φθαρτού αυτού σώματος εις την γην. Νομίζει κανείς ότι, πέτων προς το κενόν, ανελήφθη και εχάθη, ως θεός τις της αρχαίας μυθολογίας, εις τον τόπον αυτόν, όπου ο Όμηρος ετοποθέτησε τους θεούς της Ελλάδος".