Aναζητώντας τον χαμένο χρόνο

               Στη χριστουγεννιάτικη Λάρισα του 2012 , οι άνθρωποι προσπαθούν να αντλήσουν κουράγιο και να ισορροπήσουν μεταξύ της ... καταναγκαστικής εορταστικής ευωχίας και της γενικευμένης θλίψης . Tίποτε πιο βασανιστικό από το να προσπαθείς να γιορτάσεις ενώ δεν έχεις όρεξη . Να πρέπει να προετοιμάσεις το σπίτι , να κάνεις ψώνια , να αγοράσεις δώρα και την ίδια στιγμή να ρίχνεις κλεφτές ματιές στο πορτοφόλι για τα ευρώ που σώνονται .

               Τούτες τις μέρες συνάντησα περισσότερο κόσμο που έτρεχε αγχωμένος να πληρώσει τέλη και λήγοντες λογαριασμούς , παρά τους συνήθεις ευτυχισμένους καταναλωτές . Μιλάω βέβαια γι’αυτούς που έχουν ακόμη τη δυνατότητα να πληρώνουν και να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους . Γιατί , αν πιάσουμε τις ακραίες περιπτώσεις των ανέργων και των νεόπτωχων , πραγματικά θα αρχίσουμε να κλαίμε όλοι μαζί και θα κατατριβόμαστε οι γραφιάδες να διηγούμαστε σαν σύγχρονοι Άντερσεν , ιστορίες του τύπου ¨Το κοριτσάκι με τα σπίρτα¨ .

               -Που θα περάσεις Χριστούγεννα , είναι μια κλασική ερώτηση κληρονομημένη από παλιότερες καλύτερες εποχές .

               -Με δουλεύεις ; Λάρισα , σπίτι , που αλλού ;

               Σπίτι λοιπόν. Με σχετικά λιγότερα τρόφιμα στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι , να ανακαλύπτουμε όλοι μαζί την αξία της λιτότητας στη ζωή . Γιατί όχι ; Κάνει καλό και στη χοληστερίνη .

               Σπίτι ... Με οδυνηρότερη συνέπεια για πολλούς τη μοναξιά . Σαν ένα φιλικό μου ζευγάρι καθηγητών . Μεγάλωσαν δυο παιδιά , δυο άξια παιδιά . Πέρασαν μαζί τους πολλά ευτυχισμένα Χριστούγεννα . Ήταν μέρες που αντάλλασσαν δώρα και ευχές , που έλεγαν τα κάλαντα και τσιμπούσαν καλό χαρτζιλίκι από τον παππού και τη γιαγιά . Φέτος θα την περάσουν μπροστά στον υπολογιστή και στο skype που υποχρεώθηκαν πίσω-πίσω να μάθουν τον χειρισμό του . Οι ευχές θα ανταλλαγούν ηλεκτρονικά , κάτι είναι κι αυτό , με τον γιο του να δουλεύει μόνιμα πια στην Αγγλία , με την κόρη που βρήκε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στη Ολλανδία κα την ¨έκανε¨. Δεν βγαίνει εδώ , δεν υπάρχουν δουλειές , δεν υπάρχει μέλλον . Με τη συναίνεση και τις ευχές των γονέων που κάθονται μόνοι πια μπροστά στο στολισμένο δέντρο και μετρούν απώλειες και μόνο απώλειες .

Χριστούγεννα 2012 . Η κοινωνία μοιάζει πιο ήρεμη τώρα που τα οικονομικά της χώρας έχουν κάπως σταθεροποιηθεί . Τι θέλει ο άνθρωπος αν όχι μια σχετική ασφάλεια ; Φτάσαμε πια να λέμε καλά λόγια γι τη standard&Poor’s που μας αναβάθμισε ως οικονομία κατά 6 μονάδες και να βλέπουμε με συμπάθεια ακόμη και τη Μέρκελ που εν τέλει συναίνεσε να έλθει η σωτήρια δόση . Και χαμογελάμε χαιρέκακα με τον Αλέξη Τσίπρα , που περιοδεύει πέραν του Ατλαντικού και ονειρεύεται ακόμη λατινοαμερικάνικα αναπτυξιακά μοντέλα . Είμαστε μια πολύ ώριμη και πολύ βολεμένη κοινωνία για να επιδιώκουμε περιπέτειες . Τον επίπεδο ζωής που κατακτήσαμε το πλήρωσαν μεταπολεμικά με πραγματική φτώχεια οι πατεράδες μας . Και θα ήμασταν ασφαλώς πολύ άμυαλοι , πολύ άφρονες να τα τινάξουμε τώρα όλα στον αέρα κυνηγώντας χίμαιρες .

               Η Ευρώπη , αυτή η γηρασμένη πια ήπειρος με τα μύρια προβλήματα ήταν μια κατάκτηση , ήταν μια ομπρέλα κάτω από την οποία βάλαμε το κεφάλι μας στα χρόνια της μεγάλης μπόρας .

               Χριστούγεννα λιτά και απέριττα . Και ίσως έτσι , μένοντας σπίτι παρέα με φίλους και συγγενείς μακριά από τον συνωστισμό των κέντρων στα οποία ¨ υποχρεωτικά ¨ έπρεπε να βγούμε για ρεβεγιόν , να βρούμε μια πνευματικότητα που πάντα ψάχναμε . Να ξανανιώσουν τα παιδιά μας τη γεύση της κοτόσουπας και της τηγανιάς , να ξαναστρωθεί το καλό τραπέζι στο σαλόνι που είναι εκεί για εξαιρετικές περιπτώσεις . Και να χαρούμε όλοι μαζί .

               Νιώθω και νιώθουμε ότι περνάμε όλοι μαζί μια καθαρτήρια διαδικασία . Η κανονική ζωή επιστρέφει . Αρχίζει η Ελλάδα και πετάει πέρα τα τεχνητά φτιασίδια της . Περπατώντας στη πόλη βλέπω φέτος ολοένα και πιο λίγα στολισμένα και φωτερά μπαλκόνια . Δεν μεμψιμοιρώ και δεν νιώθω καμιά ενόχληση . Δεν ήταν στη δική μας παράδοση , την ελληνική , να φωταγωγούμε μπαλκόνια . Τα δικά μας Χριστούγεννα είχαν πάντοτε μίαν εσωτερικότητα . Ήταν υπόθεση του σπιτιού , της οικογένειας , δεν ήταν για επίδειξη . Μετά , απλώς ήλθαν τα πολυκαταστήματα που μας έμαθαν τα φτηνά Κινέζικα λαμπιόνια με τα οποία κάναμε τις βεράντες μας κάτι ανάμεσα σε Καζίνο του Λας Βέγκας και σε πολυτελές κρουαζιερόπλοιο .

               Εμείς δεν είμαστε για τέτοια . Και μάλλον ξεστράτισαν ο Δήμος απ’τη μία , οι έμποροι από την άλλη , που ερίζουν για το ποιός θα καταφέρει να επιβαρύνει την πόλη με ό,τι πιο ¨κιτς¨ με ό,τι πλαστικό για να μας κάνουν , υποτίθεται , να νιώσουμε καλύτερα και να αποφασίσουμε να ψωνίσουμε και πάλι όπως στα χρόνια της μεγάλης κατανάλωσης .

               Εμείς οι Λαρισαίοι θα γίνουμε και πάλι πιο χαρούμενοι όταν ξαναπαίξουμε μαζί με τα παιδιά χαρτοπόλεμο στην οδό Ερμού και όταν αρχίζουμε να στολίζουμε και πάλι τα παράθυρά μας με χάρτινα αγγελάκια αντί για δυτικότροπα στολίδια maid in China .

               Χριστούγεννα αύριο . Νομίζω πως θα περάσουν καλύτερα απ’όσο περιμέναμε . Γιατί δεν καλλιεργήσαμε μεγάλες προσδοκίες . Γιατί δεν έχουμε κανένα άγχος για ειδικές προετοιμασίες . Γιατί τελικά δεν θα μας μείνει καμιά πικρή γεύση για τα μονίμως ανεκπλήρωτα σχέδια που κάναμε . Θα πάμε έτσι , απλά , απρογραμμάτιστα . Ποιος ξέρει , μπορεί και να ξαναβρούμε τον χαμένο καιρό , τον χαμένο μας δρόμο ...

 

               Αλέξης Καλέσης

               Εφημ. ¨Ελευθερία¨, 24-12-2012 .