Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Τα παράδοξα των ημερών

Τα παράδοξα των ημερών είναι ο τίτλος ενός e-mail που κυκλοφόρησε τον Γενάρη του 2009. Είναι γραμμένο από ένα φοιτητή στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια , στις ΗΠΑ, που θέλει να παραμείνει ανώνυμος.

Το παράδοξο της εποχής μας, γράφει, είναι ότι έχουμε υψηλότερα κτίρια και πολύ χαμηλές προδιαγραφές. Πλατύτερους δρόμους , αλλά στενότερες αντιλήψεις. Ξοδεύουμε πολλά και έχουμε λίγα. Αγοράζουμε πολύ, αλλά απολαμβάνουμε λίγο.

Έχουμε μεγαλύτερα σπίτια και μικρότερες οικογένειες. Περισσότερες ανέσεις αλλά λιγότερο χρόνο. Έχουμε περισσότερα πτυχία , αλλά λιγότερο λογικούς ανθρώπους. Περισσότερη γνώση, μα λιγότερη κρίση. Έχουμε πολλούς ειδήμονες, αλλά και περισσότερα προβλήματα. Έχουμε πλεόνασμα φαρμάκων , αλλά έλλειμμα στην ποιότητα της ζωής μας.

Πολλαπλασιάσαμε τα υπάρχοντά μας, και μειώσαμε τις αξίες μας. Μιλάμε πολύ, αγαπάμε σπάνια και μισούμε πιο συχνά. Μάθαμε πώς να εξασφαλίζουμε τα προς το ζην , αλλά δεν μάθαμε να ζούμε. Προσθέσαμε χρόνια στη ζωή μας, αλλά όχι ζωή στα χρόνια μας.

Φτάσαμε ως το φεγγάρι, αλλά δυσκολευόμαστε να διασχίσουμε ένα δρόμο για να συναντήσουμε τον γείτονά μας. Κατακτήσαμε το Διάστημα και χάσαμε το δικό μας πλανήτη. Διασπάσαμε το άτομο, αλλά όχι και τις προκαταλήψεις μας.

Έχουμε υψηλότερα εισοδήματα, αλλά χαμηλότερες ηθικές αξίες. Ζούμε στην εποχή των υψηλών κερδών και των ρηχών ανθρώπινων σχέσεων. Υπάρχουν περισσότερα τρόφιμα , αλλά και χειρότερη διατροφή. Κτίζουμε πολυτελή σπίτια , αλλά διαλύουμε την οικογένεια. Η βιτρίνα της ζωής μας φαίνεται πλούσια και γεμάτη. Η αποθήκη της όμως, είναι έρημη και άδεια.

¨Αυτό το e-mail ¨ , καταλήγει ο αποστολέας από την Αμερική, ¨χάρη στη τεχνολογία μπορεί να φτάσει στα χέρια σας. Εσείς, όμως, θα αποφασίσετε εάν θα κάνετε κάτι πραγματικό για ν’αλλάξετε τη ζωή σας, ή απλώς θα πατήσετε το delete , δηλαδή την διαγραφή.

Τα προβλήματα του Νώε

Αγαπητοί φίλοι.. Εσείς που με διαβάζετε. Το φανταστίκατε ποτέ να αποφάσιζε ο καλός Θεός ένα δεύτερο ¨Κατακλυσμό του Νώε¨, με τις παρούσες συνθήκες, τι θα επακολουθούσε ;

Διάβασα, αυτές τις μέρες, ένα σχετικό σενάριο, που έχει ενδιαφέρον για το χιούμορ του, για τη πλοκή του, για τις ¨απείρου κάλλους¨σκηνές του :

¨Ο Κύριος φανερώθηκε στον Νώε και του είπε : Σε ένα χρόνο θα ρίξω βροχή και θα σκεπάσω ολόκληρη τη Γη με νερό και θα καταστρέψω τα πάντα. Αλλά θέλω εσύ να σώσεις τους δίκαιους και ευσεβείς ανθρώπους και δύο ζώα από κάθε είδος, που υπάρχει στη Γη. Σε προστάζω να χτίσεις μία Κιβωτό.

Και ο Θεός παραδίδει τα σχέδια για την Κιβωτό. Με φόβο Κυρίου, ο Νώε, παίρνει τα σχέδια και συμφωνεί να έχει τελειώσει την Κιβωτό και να έχει μαζέψει όλα τα ζώα σε ένα χρόνο. Ένα χρόνο αργότερα αρχίζει να σχηματίζεται μία καταιγίδα και όλες οι θάλασσες της Γης έχουν φουρτούνα. Ο Θεός κοιτάει τι γίνεται και βλέπει τον Νώε να κάθεται στην αυλή του και να κλαίει.

Νώε ! Ανακράζει. Που είναι η Κιβωτός ;

Συγχώρεσέ με Κύριε, παρακαλά, ο Νώε. Έκανα ό,τι μπορούσα αλλά αντιμετώπισα μεγάλα προβλήματα. Πρώτα-πρώτα έπρεπε να πάρω άδεια για τη κατασκευή. Τα σχέδια που μου έδωσες δεν συμφωνούσαν με τον ισχύοντα κανονισμό. Χρειάστηκε να πρσλάβω ναυπηγό και να ξαναγίνουν τα έργα από την αρχή.

Μετά βρέθηκα σε διαμάχη με το Λιμενικό, για το αν χρειαζόταν η Κιβωτός σύστημα πυρασφαλείας, βάρκες και σωσίβια.

Μετά μου έκανε καταγγελία ο γείτονας, γιατί παραβίαζα λέει, τα όρια δόμησης χτίζοντας την Κιβωτό στην αυλή μου, και έτσι χρειάστηκα άδεια και από την Πολεοδομία.

Είχα πρόβλημα να βρω ξύλα για την Κιβωτό, γιατί υπήρχε απαγόρευση υλοτόμησης, για την προστασία της ¨πιτσιλωτής κουκουβάγιας¨. Τελικά κατάφερα να πείσω την ¨Υπηρεσία προστασίας δασών¨πως χρειαζόμουν το ξύλο για να σώσω τις κουκουβάγιες.

Αλλά, όμως, ο ¨Οργανισμός προστασίας ζώων¨ δεν με άφηνε να πιάσω κουκουβάγιες. Και έτσι δεν έχουμε κουκουβάγιες.

Μετά οι ξυλουργοί κατέβηκαν σε απεργία, αλλά κατάφερα να έρθω σε συμφωνία με το σύλλογό τους. Τώρα έχω 16 ξυλουργούς να δουλεύουν.

Όταν άρχισα να μαζεύω τα υπόλοιπα ζώα, μου έκανε μήνυση μια ομάδα ακτιβιστών, γιατί θα έπαιρνα μόνο δύο από κάθε είδος.

Όταν ξεμπέρδεψα με αυτή τη μήνυση, με ενημερώνουν από το ΥΠΕΧΩΔΕ ,ότι
Δεν γινόταν να συνεχιστούν οι εργασίες αν δεν κάνω δήλωση για την επίδραση στο περιβάλλον του σχεδιαζόμενου Κατακλυσμού. Δεν τους αρέσει η ιδέα , ότι δεν έχουν αρμοδιότητα στις αποφάσεις του Δημιουργού του Σύμπαντος.

Αυτές τις μέρες προσπαθώ να λύσω ένα ζήτημα με τη ¨Επιτροπή Ισότητος¨, που λένε, ότι κάνω διακρίσεις επειδή δεν θα πάρω ανθρώπους, που δεν πιστεύουν σε Εσένα.

Κύριε. Μου έστειλαν αυτή την ειδοποίηση με δικαστικό επιμελητή, ότι οφείλω φόρο και πρόστιμο, γιατί δεν δήλωσα την Κιβωτό σαν σκάφος αναψυχής.

Τώρα η εφορία έχει παγώσει τις καταθέσεις μου, γιατί πιστεύουν, ότι φτιάχνω Κιβωτό, για να φύγω από τη χώρα για να μη πληρώσω φόρους.

Και ακόμη δεν έχει αποφασίσει το Συμβούλιο της Επικρατείας, αν ο Κατακλυσμός είναι αντισυνταγματικός, αφού πρόκειται για θρησκευτική πράξη.
Πραγματικά, δεν υπάρχει περίπτωση να τελειώσω για τουλάχιστον 5-6 χρόνια.
Και τότε άρχισε να καθαρίζει ο ουρανός, να λάμπει ο ήλιος και να ηρεμούν οι θάλασσες. Το ουράνιο τόξο στόλιζε τον ορίζοντα.

Ο Νώε κοίταξε τον Θεό με ελπίδα.
Κύριε, αυτό σημαίνει ότι δεν θα τα καταστρέψεις όλα ;
Και απάντησε ο Θεός. Μπα δε βαριέσαι . Ας το κάνει το Ελληνικό Κράτος…! ¨

ΣΟΦΕΣ ΡΗΣΕΙΣ

1.¨ Με την βοήθεια του Θεού ουδέν ακατόρθωτον ¨
2.¨ Πάντα ψηλότερα να ανεβαίνουμε, πάντα μακρύτερα να κοιτάζουμε ¨
3.¨ Ουδείς μεγαλύτερος εχθρός από τον ευεργετηθέντα αχάριστο ¨
4.¨ Πολλάκις ομιλήσας μετενόησα, σιωπήσας δε ουδέποτε ¨
5.¨ Αγάπα τους πάντας, πλην φύλαττε σεαυτόν υπό πάντων ¨
6.¨ Ο έξυπνος παραδέχεται. Ο πονηρός δικαιολογείται.Ο ηλίθιος επιμένει ¨
7.¨ Οι Γόρδιοι δεσμοί δε λύνονται, κόβονται ¨
8.¨ Όλα τα κοιμητήρια του κόσμου είναι γεμάτα από αναντικατάστατους ¨
9.¨ Τα σα περιεργάζου και μη τα αλλότρια ¨
10.¨ Ο σώζων εαυτόν σωθήτω ¨
11.¨ Στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις ¨
12.¨ Ζει χύτρα, ζη φιλία ¨
13.¨ Σαν εγγυήση φίλον σου, παραδίδης την χείρα σου εις εχθρόν ¨
14.¨ Πλούσιος εστίν ο εν ολίγοις αναπαυόμενος ¨
15.¨ Εάν μη Κύριος οικοδομήση οίκον, εις μάτην εκοπίασαν οι οικοδομούντες¨
16.¨ Κατασκευάζειν και χαίρειν ¨
17.¨ Άρτος καρδίαν ανθρώπου στηρίζει ¨
18.¨ Στήριξον την καρδίαν σου με άρτον ¨
19.¨ Θλίψις εστί φιλοσοφίας μήτηρ ¨
20¨ Είναι ευλογημένοι οι άνθρωποι, που χαρίζουν χωρίς να θυμούνται και παίρνουν χωρίς να ξεχνούν
21.¨ Για να κάνεις κάποιον πλουσιώτερο δεν του προσθέτεις χρήματα, αλλά του αφαιρείς επιθυμίες ¨
22. Ανόητε ! Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοιπόν, που δημιούργησες σε ποιόν ανήκουν ; ¨
23.¨ Πλούτος προστίθησι φίλους πολλούς, ο δε πτωχός και από του υπάρχοντος φίλου εγκαταλείπεται ¨
24. ¨ Το ανήσυχον πνεύμα ουδέποτε ικανοποιείται με πράγματα όπως τα ευρίσκει.Επιδιώκει πάντα να δημιουργεί νέα καλύτερα ή να βελτιώνει τα ήδη υπάρχοντα. Παραδέχεται πως ο.τιδήποτε είναι δυνατόν να βελτιωθεί ¨.
25. ¨ Ό,τι ειπώθηκε δε σημαίνει ότι ακούστηκε.
Ό,τι ακούστηκε δε σημαίνει ότι κατανοήθηκε.
Ό,τι κατανοήθηκε δε σημαίνει ότι συμφωνήθηκε.
Ό,τι συμφωνήθηκε δε σημαίνει ότι εφαρμόστηκε.
Ό,τι εφαρμόστηκε δε σημαίνει ότι τηρήθηκε ¨ .
26. ¨Τα επτά που δεν πρέπει να έχεις :
Πλούτο χωρίς μόχθο.
Πολιτική χωρίς αρχές.
Απόλαυση χωρίς συναίσθημα.
Γνώση χωρίς χαραχτήρα.
Εμπόριο χωρίς ήθος.
Επιστήμη χωρίς ανθρωπιά.
Λατρεία χωρίς θυσία ¨.

Τι είναι ο Έλλην

¨ Προ του αδεκάστου δικαστηρίου της Ιστορίας απεκαλύφθη ο Έλλην κατώτερος των περιστάσεων, καίτι από απόψεως δανοητικής κατείχε αείποτε τα πρωτεία.

Ο Έλλην είναι ευφυέστατος αλλά και υπερόπτης, δραστήριος αλλά και αμέθοδος, φιλότιμος αλλά και πλήρης προλήψεων, θερμόαιμος, ανυπόμονος αλλά και αγωνιστής.

Έκτισε τον Παρθενώνα και μεθυσθείς εκ της αίγλης του, τον άφησε βραδύτερον να γίνει στόχος οβίδων.
Ανέδειξε τον Σωκράτη δια να τον δηλητηριάση.
Εθαύμασε το Θεμιστοκλήν δια τον στείλη εξορίαν.
Υπηρέτησε τον Αριστοτέλην δια να τον καταδιώξει.
Έκτισε το Βυζάντιο δια να το πυρπολήσει.
Έφερε το 1821 δια να το διακυβεύση.
Εγέννησε τον Καποδίστρια δια να τον δολοφονήσει.
Εδημιούργησε το 1909 δια να το λησμονήση.
Ετριπλασίασε την Ελλάδα και παρ’ολίγον να την κηδεύση.
Κόπτεται την μίαν φοράν διά την αλήθειαν και την άλλην μισεί τον αρνούμενον να υπηρετήσει το ψεύδος.
Παράδοξον πλάσμα, ευφυέστατον, ικανότατον, ατίθασον, περίεργον, ημίκαλον, ημίκακον, αβεβαίων διαθέσεων, εγωπαθές και μωρόσοφον ο

Έλλην.
Οικτίρατε τον , θαυμάσατέ τον αν θέλετε, ταξινομήσατέ τον, αν Δύνασθε. ¨

Σ. Κήλυ Αμερικανός Δικαστής

Τροβαδούρος της αμφισβήτησης(Νικόλας Άσιμος)

Συμπληρώνονται στις 17 Μαρτίου 2009 είκοσι ένα χρόνια από τη μέρα που ο Νικόλας Άσιμος (1949-1988), ¨΄εφυγε¨ από τη ζωή, με τραγικό τρόπο.

Ήταν εκφραστής της έννοιας ¨μοναχικός τροβαδούρος της αμφισβήτησης¨ και δεν είναι τυχαίο, που οι νεότερες γενιές δεν αδιαφόρησαν για τα τραγούδια του. Και μόνο αυτό, μας κάνει να σκεπτόμαστε αυτόν το μοναχικό τραγουδοποιό.

Τα τραγούδια του έγιναν διάσημα μετά τον θανατό του και η εταιρία δίσκων όσο τον αγνοούσε εν ζωή, τόσο τον ¨αξιοποίησε¨ μετά θάνατον …Δεν είναι ο μοναδικός εξάλλου , που οι εταιρίες τον ¨ανακάλυψαν¨ και τον ¨αγάπησαν¨ ξαφνικά. Το ίδιο συνέβη με τον Παύλο Σιδηρόπουλο, που και αυτός είχε μία σχεδόν παράλληλη πορεία, όπως και τον Δημήτρη Λάγιο, που όμως δεν είχε η ζωή του τα κοινά στοιχεία με τους προαναφερόμενους …

Η περίπτωση του Νικόλα Άσιμου, είναι εκείνη ενός επαναστατημένου, εν δυνάμει ποιητή. Είναι και εκείνη του ευαίσθητου πολίτη, που νιώθει να το συμπιέζει και να τον καταστρέφει το ¨Σύστημα¨ και η απάνθρωπη οργάνωσή του. Είναι η περίπτωση του ανθρώπου, που έγινε ο ίδιος ολοκαύτωμα και αυτοκαταστράφηκε, μη αντέχοντας συγκεκριμένο τρόπο ζωής και συγχρόνως αρνούμενος να επικοινωνήσει συλλογικά για την ανατροπή αυτού του ¨Συστήματος¨. Περιθωριοποιήθηκε και κλείστηκε στα ¨δικά του τείχη¨ διανύοντας μοναχική, σύντομη και σκληρή ζωή μόλις 39 χρόνων.

Tα τραγούδια του σκοτεινά, με σαρκαστική και ειρωνική διάθεση, πάντα με κριτική ματιά, επιθετικός και με παράπονο προς τον έξω κόσμο, στοιχειοθετούν υλικό με έντονο κοινωνικό και πολιτικό ενδιαφέρον.

Το 1987 κατηγορήθηκε άδικα για το βιασμό κοπέλας και οδηγήθηκε σε ψυχιατρείο φυλακής. Το γεγονός αυτό είχε σημαντικές συνέπειες στη ψυχολογία του και στις 17-3-1988 κρεμάστηκε στο σπίτι του βάζοντας τέλος στη ζωή του.

Ένα από τα πολλά τραγούδια που έγραψε ο Άσιμος είναι ¨Ο μπαγάσας¨, που το τραγούδησε με επιτυχία ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου :
¨Αφήνω πίσω τις αγορές και τα παζάρια,
θέλω να τρέξω στις καλαμιές και τα λιβάδια,
να ξαναγίνω καβαλάρης και ξαναέλα να με πάρεις ουρανέ,
για δεν υπήρξα κατεργάρης και τη χρειάζομαι τη χάρη σου μωρέ.
Ρε μπαγάσα ! Περνάς καλά κει πάνω,
μιαν ανάσα , γυρεύω για να γιάνω,
δεν το πιστεύω να με χλευάζεις,
σαν σε χαζεύω δεν χαμπαριάζεις.
Πρότεινε μου κάποια λύση,
δεν θα σου παρα-κοστήσει.
Και θα σου φτιάχνω τραγουδάκια
με τα πιο όμορφα στιχάκια στο ρεφρέν,
για τον χαμένο μου αγώνα,
που τ’αστεράκια μείναν μόνα και τον κλαιν .
Αφήνω πίσω το σαματά και τους ανθρώπους,
εχω χορτάσει κατραπακιές και ψάχνω τρόπους,
πώς να ξεφύγω από τη μοίρα
κι έχω μέσα μου πλημμύρα ουρανέ,
για δεν υπήρξα κατεργάρης
και θα το θες να με φλερτάρεις γαλανέ.
Ρε μπαγάσα ! Περνάς καλά εκεί πάνω,
κάνε πάσα καμιά ματιά και χάμω,
κει που κοιμάσαι και αρμενίζεις
ξάφνου αστράφτεις και μπουμπουνίζεις.
και ότι σούρθει κατεβάζεις,
μη θαρρείς πως με τρομάζεις,
γιατί σου φτιάχνω τραγουδάκια
με τα πιο όμορφα στιχάκια και ρεφρέν,
για τον χαμένο μου αγώνα,
που τ’αστεράκια μείναν μόνα να τον κλαιν ¨.

Κατηχώρι Πηλίου

¨Πάρε έναν άντρα, αχρείαστος νάναι, και ρίξτον στον μπαχτσέ. Μπορεί κάποια μέρα να χρειαστεί¨. Συμβούλευε η γιαγιά την ατίθαση εγγονή.

Πάρε ένα βιβλίο, αχρείαστο νάναι και ρίξτο στο μεγάλο ποτάμι του χρόνου. Μπορεί κάποια στιγμή να σε πάει μακριά, ίσαμε την καρδιά.

Ήταν ένα σεργιάνι, μια κατάθεση ψυχής, το βιβλίο με τίτλο : ¨Το Κατηχώρι άλλοτε και τώρα¨ του Γιώργου Μπάρδη και μας πήγε μέχρι τα βάθη της καρδιάς.

Της έκλεισες το μάτι της ζωής ή σου το έκλεισε. Ποιος να το ξέρει. Ίσως αμφότερα. Έτσι κι αλλιώς περάσαμε όμορφα.

Από χρόνια είχε κατά νου ο Γιώργος Μπάρδης να γράψει αναμνήσεις και βιώματα για τους ανθρώπους και το χωριό του, Κατηχώρι – Πηλίου.

Με οδηγό σημειώσεις και αξεπέραστες μνήμες, έγραψε ένα βιβλίο 250 σελίδων.

Ένα ¨οδοιπορικό γραφής¨ είναι το βιβλίο του κ. Μπάρδη. Με φροντίδα και επιμέλεια το χώρισε σε πέντε κεφάλαια, όπου ο αναγνώστης αναπνέει ¨άρωμα γραφής¨, μέσα από τις σελίδες του.
Το πρώτο μέρος έχει τίτλο : ¨Ιστορική φυσιογνωμία του χωριού¨. Ιστορικές αναδρομές από το Κατηχώρι. Τουρκική κατοχή, Πόλεμοι, Γερμανοί κατακτητές, αντίσταση, απελευθέρωση, σεισμοί, ανοικοδόμηση.
Το δεύτερο μέρος έχει τίτλο : ¨Εκπαίδευση-Εκκλησία-Ήθη και Έθιμα¨. Εδώ περιγράφονται το δημοτικό σχολείο και οι δάσκαλοι που δίδαξαν. Οι ναοί και οι ιερείς που λειτούργησαν. Τα πολλά εξωκκλήσια . Τα ήθη και τα έθιμα του χωριού.
Το τρίτο μέρος έχει τίτλο : ¨Ασχολίες των κατοίκων και καλλιέργειες του χωριού ¨. Αρχίζει από την ελιά και το λάδι, που είναι από τα κύρια προϊόντα του Πηλίου. Η καλλιέργεια, το μάζωμα, η επεξεργασία της βρώσιμης ελιάς. Το ¨πάτημα¨ της άλλης ελιάς στο ελαιοτριβείο, που θα μας δώσει το ευλογημένο λάδι. Τα αμπέλια και οι καλλιέργειες. Τα σταφύλια και ο μούστος, που θα μας δώσουν το εκλεκτό Κατηχωρίτικό τσίπουρο και το άριστο Κατηχωρίτικο κακκινέλι.
Το τέταρτο μέρος με τίτλο : ¨Διαπρεπείς Κατηχωρίτες. Επιστήμονες-Γιατροί-
Βιομήχανοι-Έμποροι ¨.

¨Γέννησε¨ άξια τέκνα το Κατηχώρι. Ο αείμνηστος καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας Κωνσταντίνος Βουρβέρης γεννήθηκε στο Κατηχώρι. Οι γιατροί Κων.Πατηνάρης, Παν. Στρατηγόπουλος, Γεώργ. Μαραγκλής, Χαρ. Πορλίγκης ήταν Κατηχωρίτες και υπηρέτησαν τον τόπο τους. Οι καπνοβιομήχανοι Νικόλαος, Ιωάννης, Κων/νος Ματσάγγος ήταν από το Κατηχώρι. Οι βιομήχανοι υφασμάτων Απόστολος και Γιάννης Παπαγεωργίου Κατηχωρίτες. Ο αλευροβιομήχανος Στυλιανός Καπουρνιώτης το ίδιο. Έμποροι πολλοί από όλα τα επαγγέλματα.

Το πέμπτο μέρος : ¨ Ιστορικά παραλειπόμενα και άλλα ¨. Εδώ εξιστορούνται περιστατικά από τη μυθολογία του τόπου, το ιστορικό ανέγερσης του Ηρώου και οι τύποι του χωριού που άφησαν ¨εποχή ¨.
Μέσα σε ένα βράδυ διάβασα αυτό το αξιόλογο βιβλίο ρουφώντας ¨εύγεστους χυμούς¨ενός σπάνιου ποτού.
Mε το πόνημά σου, αγαπητέ Γιώργο, απέδειξες ότι διαθέτεις συγγραφικό ταλέντο, που χρόνια έκρυβες μέσα σου.
Συνέχισε να γράφεις. Μη σταματάς. Αυτοί που σε διαβάζουν, οι άνθρωποι που σε γνωρίζουν, όλοι εμείς είμαστε κοντά σου.

Έκαμε το σχολειό περιβόλι

Ο αείμνηστος καθηγητής της φιλοσοφίας Δημήτριος Λιαντίνης (1942-1998) στο βιβλίο του ¨Τα Ελληνικά¨ και στο κεφάλαιο ¨Παράδειγμα δάσκαλου¨, γράφει :

¨ Το παράδειγμα του δάσκαλου, που δοκίμασε να διδάξει για τη ζωή και βουλήθηκε να πολεμήσει μέσα στην ψυχή του παιδιού τις προλήψεις, είναι ο Αλέξανδρος Δελμούζος.

Ο Δελμούζος έκαμε το σχολειό περιβόλι. Και το παιδί είδε την καθαρότητα της φύσης. Σαν το αυγερινό άστρο ανέβηκε τη χαρά της μέρας, που κίνησε να φτάσει, αλλά δεν έφτασε.

Πέρασε μέσα στον κήπο, πήρε από το χέρι τους μικρούς μαθητές και, όπως έκαμε ο θεός με τους πρωτόπλαστους, άρχισε να παρουσιάζει και ένα-ένα να συσταίνει τα πλάσματα του παραδείσου. Τα κοχύλια, τα δέντρα, τα πουλιά, τις πόες, τους αηδονισμούς, τα μύρα των ανέμων. Να το ζαμπάκι και η γιάμπολη εδώ, έλεγε. Η λεβάντα, η μυγδαλήθρα, το κανάρι, ο ερωδιός και το κέρας της σελήνης.

Από την άλλη, όλα τα φιδόπουλα και τους σκορπιούς, τις αράχνες, τα νηχτικά, τα ανήμερα του τύπου της σμέρνας και τα σαρκοβόρα, τις ψευτιές δηλαδή και τις προλήψεις, τάκλεισε στο πηγάδι και το σφράγισε καλά.

Στο χώρο της παιδείας ο Δελμούζος είναι το ανάλογο του Ρήγα, του Δημητρίου Υψηλάντη, του Θοδωράκη Κολοκοτρώνη. Και να δεις που τα πράγματα οικονόμησαν έτσι τη συγκυρία, ώστε νάχουμε την πειραματική απόδειξη αυτής της ομοιότητος.

Μιλώ για τη δίκη του Ναυπλίου. Τη δεύτερη μετά τη δίκη του Κολοκοτρώνη. Τότε αδικοκρίθηκε ο πρώτος στη λεβεντιά και το σπαθί. Τώρα αδικοκρίθηκε ο άρχοντας για τα γράμματα και τα σχολεία. Ο Δελμούζος, δηλαδή, επεχείρησε να κάνει τη μέσα Επανάσταση. Λευτερωθήκαμε από τον εθνικό δυνάστη, να λυτρωθούμε και από τον πνευματικό τύραννο. Όπως ακριβώς τόλεγε ο Σολωμός, που ταύτιζε καθώς είναι γνωστό το λογιότατο και τον Τούρκο.

Όμως το φως δεν το αντέχει ο μισότυφλος. Θυμηθείτε τους πεδουκλωμένους στην παραβολή της Σπηλιάς του Πλάτωνα. Όταν ο φωτισμένος οδηγητής τους βγάζει από τα σκότη και ζητεί να τους ξαναφέρει μπροστά στον ήλιο, πονούν τα μάτια τους, φεύγουν το φως και ξαναγυρίζουν στα σκοτάδια τους. ¨΄Αλγειν τε αν τα όμματα και φεύγειν αποστρεφόμενον προς εκείνα α δύναται καθοράν ¨.

Έτσι και την προσπάθεια του Δελμούζου την πνίξανε στη γένεσή της. Τρεις φορές ο ωραίος δάσκαλος δοκίμασε να φυτέψει το θαύμα. Στο Παρθεναγωγείο του Βόλου, στο Μαράσλειο, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Και τις τρεις φορές τον αντίσκοψαν οι δάλαϊλάμα του έθνους και οι άλλοι ιπποπόταμοι. Τρεις φορές χύθηκε να αγκαλιάσει την ομορφιά και την αλήθεια. Και τρεις φορές άγγιξε μόνο τον ίσκιο τους, όπως ο παλαιός εκείνος Οδυσσέας στον Άδη. Όταν με φωνές και με κλάματα ζητούσε ν’αγγίξει και να φιλήσει τα μάτια της μάνας του.

Σύμβολο και σημείο, και στίγματα της μαύρης αντίδρασης , του σκότους και φυλακής, είναι ένας δεσπότης. Απολίθωμα παλαιοημερολογίτικο, αραχνοφόρος και κουφός, με το ένα μάτι του Κύκλωπα, και με τα δύο χέρια σακατεμένους ανεμόμυλους. Γερμανό Μαυρομάτη, τον έλεγαν. Επίσκοπος Δημητριάδος. Για να ξαναθυμίσω την κόλαση και το όνομά του παραδομένο ανέκκλητα στο ανάθεμα και στην καταισχύνη του έθνους. Πράγματα εξεχόντως ανθρώπινα εκέινος ο καλικάντζαρος φρόντισε να μείνουν στην ιστορία σαν αθεϊκά. Είναι ¨Τα Αθεϊκά του Βόλου ¨.

Ο Δελμούζος, είπε, είναι ο αρχηγός και κήρυκας της αθεϊας, της μασονείας, και της μαλλιαροσύνης. Όμως τα μαλλιά και οι τρίχες ήταν δικά του. Ο Δελμούζος δε φορούσε ούτε μουστάκι …¨

Η αχαριστία είναι παιδί της ευεργεσίας

Δεν είναι Έλληνας. Γεννήθηκε στη Συρία. Όταν όμως μεγάλωσε και ήρθε στην Αθήνα μελετώντας την Ελληνική ιστορία έγινε κάτι περισσότερο από Έλληνας. Πρόκειται για τον φιλόσοφο Λουκιανό (120-192μ.χ) , ο οποίος άφησε τεράστιο συγγραφικό έργο σχετικό με την αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Τους κωμικούς και σατιρικούς διαλόγους, που διακωμωδούν την ανθρώπινη ευπιστία και δεισιδαιμονία, τη λαϊκή πίστη στους θεούς, τις φιλοσοφικές διενέξεις μεταξύ των διαφόρων σχολών και απάτη των σοφιστών. Τον πεζό και ποιητικό του λόγο συχνά διανθίζουν εκλεκτά ποιητικά αποσπάσματα και παροιμιώδεις φράσεις, που δίνουν ζωντάνια στη ροή των κειμένων. Ένα πεζό του Λουκιανού με τίτλο ¨Τίμων ο Μισάνθρωπος¨ παραθέτω στη συνέχεια :


Η Αθήνα της Αρχαιότητας, όπως και η ¨παλιά Αθήνα¨ του 19ου αιώνα, είχε τους ¨τύπους¨ της. Ανθρώπους ιδιόμορφους, που μόνο με την παρουσία τους και την συμπεριφορά τους προκαλούσαν την προσοχή και γι’αυτό ορισμένοι από αυτούς πέρασαν στην ιστορία. Τέτοιος ¨τύπος¨ήταν και ο Τίμων Εχεκρατίδου Κολυττεύς, ο επονομασθείς Μισάνθρωπος. Έζησε τη φιλοσοφική μόρφωση, αλλά εύπιστος και καλόκαρδος, με αποτέλεσμα να τον περιτριγυρίσουν κόλακες και παράσιτοι, που παριστάνοντας τους φίλους του, κατάφεραν να του φάνε όλην του την περιουσία. Σε έναν από αυτούς τον Φιλιάδη, χάρισε ένα μεγάλο χωράφι για να προικίσει την κόρη του, σε έναν άλλο τον Δημέα, τον ρήτορα, που κατηγορήθηκε για κατάχρηση και κινδύνευε να καταδικαστεί, ο Τίμων του έδωσε το τεράστιο ποσό των ένδεκα ταντάλων (σα να λέμε τριάντα χιλιάδες ευρώ¨), για να αποφύγει την καταδίκη. Και επειδή, σύμφωνα με τον πανάρχαιο κώδικα ανθρώπινης συμπεριφοράς, η αχαριστία είναι παιδί της ευεργεσίας, όλοι αυτοί οι κόλακες και παράσιτοι του γύρισαν την πλάτη, όταν δεν του απόμεινε τίποτα.


Ο Τίμων, πάμπτωχος πλέον, αποσύρθηκε σε ένα μικρό χτηματάκι που είχε στις πλαγιές του Υμηττού, κοντά στη σημερινή Ηλιούπολη και μετά βίας επιβίωνε, καλλιεργώντας το μόνος του. Η δυστυχία τον έκανε να τραβηχτεί στον εαυτό του και να μη θέλει να δει άνθρωπο στα μάτια του. Έπαψε να πηγαίνει στο Άστυ και στη Αγορά, έπαψε να συναναστρέφεται με ανθρώπους και όσους τον επισκέπτονταν στην καλύβα του, τους έδιωχνε, πετροβολώντας τους. Φυσικά, μολονότι ήταν πολίτης με όλα τα δικαιώματα της ιδιότητάς του αυτής, σταμάτησε να προσέρχεται στην Εκκλησία του Δήμου και αρνήθηκε να αναλάβει οποιοδήποτε αξίωμα ή λειτούργημα, που ως πολίτης εδικαιούτο. Έτσι με τον καιρό ονομάστηκε από του συμπολίτες του, Τίμων ο Μισάνθρωπος.


Έναν και μοναδικό άνθρωπο ανεχόταν, τον Απέναντο, μισάνθρωπο, όπως αυτός, που τελικά συγκατοίκησε μαζί του. Δε θα μπορούσε να τους πει κανείς φίλους, αφού σπανίως αλλάζανε μια δυο κουβέντες. Απλώς ανέχονταν ο ένας τον άλλον. Κάποτε γιόρτασαν τις ¨επιτάφιες σπονδές¨. Μετά το καθιερωμένο γεύμα, ο Απέναντος είπε στον Τίμωνα :


¨Ωραίο δεν ήταν το γεύμα μας ;¨ Αυτός απάντησε :

¨Πράγματι ήταν ωραίο και θα ήταν ωραιότερο αν δεν ήσουνα και συ στο τραπέζι¨.


Όταν ο Τίμων έμαθε πως οι Αθηναίοι είχαν εκλέξει τον Αλκιβιάδη μεταξύ των δέκα στρατηγών, χάρηκε πολύ γιατί προέβλεπε πως η Αθήνα θα πάθαινε μεγάλες συμφορές από την εκλογή αυτή. Και δεν έπεσε έξω. Μολονότι ο ίδιος αποστρεφόταν τους συμπολίτες του και απέφευγε κάθε συνάφεια μαζί τους, οι Αθηναίοι μιλούσαν συχνά για τις παραξενιές του και ο Αριστοφάνης συχνά τον σατίρισε στις κωμωδίες του Όρνιθες και Λυσιστράτη.


Δεν πατούσε το πόδι του στην Αθήνα και φυσικά δεν συμμετείχε στην Εκκλησία του Δήμου. Εντούτοις κάποια μέρα φάνηκε στην Πνύκα, την ώρα που συνεδρίαζε αυτό το ανώτατο όργανο της Δημοκρατίας. Έγινε μεγάλο σούσουρο, που το διαδέχθηκε η κατάπληξη, όταν ο Τίμων ζήτησε τον λόγο. Ανέβηκε πράγματι στο βήμα και εν μέσω νεκρικής σιγής είπε στους συγκεντρωμένους πολίτες :


¨Άνδρες Αθηναίοι, όπως ξέρετε στο χτήμα που έχω στους πρόποδες του Υμηττού, υπάρχει μια συκιά, που χρησίμεψε ως τώρα σε πολλούς για να κρεμαστούν. Επειδή σκοπεύω να χτίσω μια καλύβα εκεί και θα κόψω τη συκιά, θα ήθελα να ειδοποιήσω όσους έχουν σκοπό να αυτοκτονήσουν, να το κάνουν σύντομα πριν κόψω το δέντρο¨.


Μετά από αυτόν τον σύντομο ¨λόγο¨ ο Τίμων κατέβηκε από το βήμα και έφυγε αμέσως από την Εκκλησία του Δήμου.


Κάποτε αρκετά μεγάλος σε ηλικία, έπεσε από μια αχλαδιά και χτύπησε άσκημα. Δε θέλησε να φωνάξει γιατρό και το τραύμα κακοφόρμισε, έπαθε γάγγραινα και τελικά ο Τίμων πέθανε.


Τον έθαψαν στην παραλία του Σαρωνικού, στον δρόμο που οδηγεί από τον Πειραιά στο Σούνιο. Στον τάφο του, που ήταν φυσικά πάντοτε απεριποίητος, σκεπασμένος με αγκάθια και πέτρες, υπήρχε το επίγραμμα, που υπαγόρευσε ο ίδιος πριν πεθάνει :


¨Διαβάτη, αφού αφήκα μιαν άθλια ζωή, κοιμάμαι σ’αυτόν τον τάφο. Μη ζητήσεις να μάθεις το όνομά μου, αλλά πήγαινε στον διάβολο¨.