Από τα Χριστουγεννιάτικα
διηγήματα του Παπαδιαμάντη
Έγραψε ο φίλτατος και αγαπητός
συνάδελφος Γεώργιος Βιδάλης ¨ Όπου κι
αν σας βρίσκει το κακό , μνημονεύετε Παπαδιαμάντη . Αυτές τις μέρες ας ανατρέξουμε
στον μαγικό , παρηγορητικό κόσμο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και ας συνταξιδέψουμε
με ¨θάλπος και γλυκύτητα άφατον ¨ , στα
Χριστουγεννιάτικα διηγήματά του . Ας
τον ¨μνημονέψουμε¨ , όπως μας θυμίζει ο Οδυσσέας Ελύτης , για να πάρουμε μια ανάσα , να νιώσουμε
λίγη θαλπωρή στην καρδιά μας και την
ψυχή μας .
Nα περιδιαβούμε
ιστορίες του με τα χρώματα των Χριστουγέννων , της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων και να θυμηθούμε τους αντιήρωες και
τις αντιηρωίδες του . Στο ¨ Χριστόψωμο¨ , τη νεαρά Διαλεχτή , που
περιμένει τον ναυτικό άνδρα της και συγκατοικεί Με την σκληρόκαρδη μάνα του ,
την Κωστάκαινα . Στη ¨Σταχομαζώχτρα¨ , η θειά Αχτίτσα ,
που μεγαλώνει μέσα στη φτώχεια
της με δυσκολία τα δύο ορφανά εγγόνια της . Στον ¨ Αμερικάνο ¨, την επιστροφή
στο νησί μετά από χρόνια του Γιάννη Μοθωνιού , ελπίζοντας να τον περιμένει
ακόμα η παλαιά ποτέ αρραβωνιαστικιά του , το
Μελαχρώ ( ¨ Όταν η γυναίκα έχει καλό σκαρί , δύσκολα γεράζει ¨, λέει
κάποιος γείτονας για κείνην ). ¨ Στης
Κοκκώνας το σπίτι ¨, τον ρέμπελο Γιάννη τον Παλούκα , να παραμονεύει την νύχτα
της παραμονής και να κλέβει τις εισπράξεις από τα κάλαντα
των πιτσιρικάδων …
Πόση Ελλάδα , Χριστέ μου , στα κείμενα
του κοσμοκαλόγερου ! Και πόσο θλίβομαι που τα σημερινά παιδιά , που μαθαίνουν πλέον να επικοινωνούν
¨ψηφιακά¨ και να συνηθίζουν στο όσο το δυνατόν μικρότερο λεξιλόγιο , δεν θα
μπορέσουν , αν δεν γίνουν φιλόλογοι , να απολαύσουν εκείνο το απλό , ρέον και
τόσο μουσικό γράψιμό του …
Θυμάμαι όταν πρωτοδιάβασα ¨ Τα
Χριστούγεννα του τεμπέλη ¨. Μουσική πανδαισία ! ¨ταβέρνα του Πατσόπουλου , ενώ
ο βορράς εφύσα και υψηλά εις τα βουνά χιόνιζέ , ένα πρωί , μπήκε να πιεί ένα ρώμη να ζεσταθεί ο
μάστρο-Παύλος ο Πισκολέτος , διωγμένος από την γυναίκα του , υβριζόμενος από την πενθεράν του ,
δαρμένος από τον κουνιάδον του , ξορκισμένος από την κυρά – Στρατίνα την σπιτονοικοκυράν του και
φασκελωμένος από τον μικρόν τριετή υιόν του
, τον οποίον ο προκομμένος ο
θείος του εδίδασκεν επιμελώς , όπως και γονείς ακόμη πράττουν, εις
τα ¨κατώτερα στρώματα¨ , πως να
μουτζώνει , να βρίζει , να βλασφημεί και να κατεβάζει κάτω σταυρούς , Παναγίες
, κανδήλια , θυμιατά και κόλλυβα . Κι έπειτα , γράψε Αθηναϊκά διηγήματα ! Ήρχετο πολλάκις της ημέρας η γριά-Βασίλω ,
πτωχή , έρημη και ξένη στα ξένα , ήτις δεν είχε προλήψεις κι έπινε φανερά
το ρούμι της . Ήρχετο και η κυρά Κώσταινα
η Κλησιάρισσα , ήτις βοηθούσε το κατά
δύναμιν εις την εκκλησίαν , ισταμένη πλησίον του μανουαλίου , διά να κολλά τα κηρία και όσας πεντάρας έπαιρνε την
Κυριακήν , όλας τας έπινε , μετ’ ευσυνειδήτου ακριβείας την Δευτέραν , Τρίτην και Τετάρτην …
Κάθε λέξη , μια μουσική φράση . Κι
εκείνα τα ¨ν¨ πόση ομορφιάν έδιναν στη γλώσσα ! Σήμερα τα καταργήσαμε . Μερικοί
τα κόβουν και από το όνομά τους .
Δ.Κ.- Αθήνα – Δεκέμβριος 2021 .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου