Για μια κοινωνία της ευημερίας

Απέθανε "πλήρης ημερών" , σε ηλικία 97 ετών, ο διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος Τζον Κ. Γκαλμπρέιθ. Με το βιβλίο του η "Κοινωνία της Αφθονίας" , που εκδόθηκε το 1958, "τάραξε" τα νερά της Αμερικής. Γράφει στον πρόλογο του, μεταξύ των άλλων: "Σε έναν κόσμο που είναι φτωχοί οι πάντες, η φτώχεια δεν παρουσιάζει τίποτε το αξιοπρόσεκτο. Εξελίσσεται σε ενδιαφέρον φαινόμενο και γίνεται παράλληλα απαράδεκτη, από τη στιγμή που μια μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού μιας χώρας συμβαίνει να ευημερεί.

Την ερμηνεία του φαινομένου της φτώχειας μέσα στους κόλπους μιας ευκατάστατης κοινωνίας πρέπει να αναζητήσουμε, βέβαια, στις γενικές και όχι στις ειδικές, όψεις του φαινομένου που εξετάζουμε - όχι δηλαδή στην ανάλυση της φύσης της κοινωνίας των φτωχών, αλλά σε μια ανάλυση της κοινωνίας των πλουσίων, που επιτρέπει ή και επιβάλλει σε ένα μέρος του πληθυσμού να παραμείνει φτωχό".

Ο Τζον Γκλαμπρέιθ ήταν φιλελεύθερος - αριστερός διανοούμενος, που αγωνίστηκε στο χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας για να πείσει ότι τα οικονομικά είναι μια μέθοδος, μια διαδικασία για την άμβλυνση των ανισοτήτων, για μια καλύτερη ζωή των ανθρώπων, για μια κοινωνία της ευημερίας και όχι της αφθονίας για τους λίγους. Είχε και το μεγάλο προσόν να είναι κατανοητός και πειστικός. Όπως έλεγε και ο Ανδρέας Παπανδρέου, που συνδεόταν φιλικά μαζί του και συνέπλεε ιδεολογικά, ο Γκαλμπρέιθ εξηγούσε, ανέλυσε εκλαϊκευτικά, μοιραζόταν με το μέσο άνθρωπο το τι είναι τα οικονομικά. Κατανοητός και αποδεκτός από εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες, που διάβασαν τα βιβλία του, ωστόσο λίγοι οι "πρόθυμοι" ηγέτες να ασπαστούν τις απόψεις του. Ευτύχησε να επηρεάσει, ως σύμβουλος και λαογράφος, την πολιτική του Ρούσβελτ, του Κένεντι και εν μέρει του Τζόνσον, ως την παραίτηση του, εξαιτίας του πολέμου του Βιετνάμ. Η "Κοινωνία της Αφθονίας" δεν άλλαξε και πολύ διότι δεν βρέθηκαν τόσο πολλοί "πρόθυμοι" αποδέκτες των θεωριών του Γκαλμπρέιθ, όσοι φαίνονται να ακολουθούν "προθύμως" τον φιλοπόλεμο Μπους.

Ο Γκαλμπρέιθ απέδειξε ότι οι διανοούμενοι έχουν δύναμη και μπορούν να επηρεάσουν προς το σωστό δρόμο και την κοινωνία και ηγέτες, όταν δεν αποσκοπούν σε καρέκλες και παχυλές αμοιβές... Δυστυχώς, η Ευρώπη, σήμερα, είναι φτωχή σε ηγέτες και σε διανοουμένους "πρόθυμους" να αντισταθούν στα κελεύσματα της Ουάσιγκτον και στα θέλγητρα του φιλελευθερισμού...".