Αναμνήσεις από το BBC

Ένας Έλληνας δημοσιογράφος της διασποράς, ο Γιώργος Αγγέλογλου, βρέθηκε στο ¨τιμόνι¨ της Ελληνικής Υπηρεσίας του BBC, σε νεαρά ηλικία, από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του, την 28η Σεπτεμβρίου 1939, μέχρι την παραίτησή του το 1957. Στο βιβλίο του ¨Εδώ Λονδίνον , καλησπέρα σας¨, που εκδόθηκε στα αγγλικά το 2003, διατρέχει 18 κρίσιμα χρόνια τόσο για την Υπηρεσία, όσο και για την Ελλάδα, την Κύπρο και τον κόσμο. Η αφήγησή του έχει την μορφή ημερολογίου και περιέχει πληθώρα σημαντικών στιγμών, ένα μέρος των οποίων παρατίθεται στο παρόν σημείωμα :

¨Προσελήφθην στις 10 Σεπτεμβρίου 1939, με μισθό 389 στερλινών το χρόνο και βρέθηκα επικεφαλής της Ελληνικής Υπηρεσίας η οποία αποτελούνταν από έξι εργαζόμενους, τέσσερις άνδρες και δύο γυναίκες. Ήμουν μόνον 25 ετών , χωρίς προηγούμενη εμπειρία στο ραδιόφωνο και με μια μητρική γλώσσα την οποία δεν χρησιμοποιούσα σε συνεχή βάση από τότε που είχα το πατρικό μου σπίτι στο Κάϊρο οκτώ χρόνια νωρίτερα.

Έτσι στην αρχή της νέας μου απασχόλησης ένιωθα κάπως ανασφαλής μεταξύ ανθρώπων που είχαν σπουδάσει στα ελληνικά και εκ των οποίων ο ένας ήταν ανταποκριτής δύο Αθηναϊκών εφημερίδων. Όμως οι πιέσεις και οι κίνδυνοι του πολέμου και το καλοπροαίρετο προσωπικό, μου έκαναν τις πρώτες μέρες στο BBC ευχάριστες και ενδιαφέρουσες.

Το γραφείο μας είχε τον αριθμό 309 και βρισκόταν στον τρίτο όροφο του ραδιομεγάρου του BBC. Αυτός ήταν ο όροφος των διευθυντών. Δύο πόρτες πιο πέρα ήταν τα γραφεία του γενικού διευθυντή και του προέδρου του BBC. Συναντήσαμε μια μέρα τον γενικό διευθυντή. Ήταν ευγενικός και είπε : ¨ Α, είστε Έλληνες. Είναι ωραίο να έχω τους απογόνους του Αριστοτέλη και του Περικλή δίπλα μου. Ξέρετε, σπούδασα κλασική φιλολογία ¨.

Αποφασίσαμε διάφορους τρόπους εισαγωγής των προγραμμάτων μας και καταλήξαμε στο πιο απλό εύηχο ¨Εδώ Λονδίνο, καλησπέρα σας¨. Μια γλυκιά κυρία από την Πελοπόννησο μας έστειλε ένα πολύ συγκινητικό γράμμα. Κάθε βράδυ έγραφε, μαζευόμαστε γύρω από το ραδιόφωνο και ακούμε την εκπομπή σας. Τη στιγμή που μας καλησπερίζετε, απαντούμε λέγοντας : Καλησπέρα γιε μου, ευχόμαστε στο θεό να σας έχει καλά .

Ένα βράδυ, μια ομάδα εργαζομένων στην Ελληνική Υπηρεσία, πήγαμε σε ένα φημισμένο παμπ, κοντά στο ραδιομέγαρο. Μιλούσαμε ελληνικά και φυσικά τραβήξαμε την προσοχή του κόσμου. Επειτα από μερικά λεπτά, ο ιδιοκτήτης μας πλησίασε και χαμογελώντας μας είπε : ¨Πρέπει να πω ότι είμαστε όλοι πολύ περήφανοι για σας τους Έλληνες. Είστε πρωταθλητές στη μάχη και επιτρέψατέ μου να σας κεράσω ένα ποτό για τα κατορθώματά σας επί του Μουσολίνι ¨. Σε εκείνο το σημείο ήρθαν και άλλοι πελάτες και σε λίγα λεπτά όλοι όσοι ήταν στο παμπ είχαν υψώσει το ποτήρι τους στην υγεία του ελληνικού στρατού και του ελληνικού λαού ¨ .

Ένα βράδυ πήγαινα βιαστικά στο στούντιο για την εκπομπή. Είχα αργήσει και είχα ξεχάσει να ελέγξω τον αριθμό του στούντιο, ο οποίος άλλαζε συχνά την τελευταία στιγμή . Πήγα στο συνηθισμένο, έσπρωξα την πόρτα για να ανοίξει και προς έκπληξή μου, μπροστά μου, στεκόταν η μονολιθική μορφή του στρατηγού Ντε Γκολ, με τη στολή της Ελεύθερης Γαλλίας και το σταυρό της Λωραίνης στο πέτο …

¨Όταν εξήγησα ποιος ήμουν το πρόσωπο του Ντε Γκολ φωτίστηκε. Μου έσφιξε το χέρι και μου είπε : ¨Α, υπέροχοι Έλληνες. Πες στους συμπατριώτες σου, όταν βγεις στον αέρα, ότι είναι εξαίρετοι μαχητές. Εμείς οι Ελεύθεροι Γάλλοι τους χαιρετούμε . Είμαστε σίγουροι ότι σύντομα ο Ντούτσε και ο στρατός του θα κολυμπούν στη θάλασσα της Αλβανίας για να σωθούν ¨.

Καθώς ήταν προφανές η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα έφτανε στην ολοκλήρωσή της. Αρχίσαμε να σκεφτόμαστε πως θα αντιδρούσαμε στις αλλαγές που επρόκειτο να γίνουν στο ραδιοφωνικό σταθμό της Αθήνας.

Ο Σωτήρης Σωτηριάδης έδωσε την ιδέα να ¨κλέψουμε¨ το σήμα του σταθμού και να το υιοθετήσουμε στις δικές ματαδόσεις. Θα αρχίζαμε δηλαδή όλες τις εκπομπές και με μερικά δευτερόλεπτα του σήματος αυτού θα λέγαμε το ¨Εδώ Λονδίνο, καλησπέρα σας¨ και θα εξηγούσαμε πλέον το Λονδίνο και όχι η Αθήνα θα μιλούσε για λογαριασμό της Ελεύθερης Ελλάδας. Ρωτήσαμε τον πρεσβευτή της Ελλάδος αν συμφωνούσε να κάνει την επίσημη παράδοση του σήματος του ραδιοφωνικού σταθμού της Αθήνας σε μας, στην Ελληνική Υπηρεσία. Ο πρεσβευτής Σιμόπουλος ήταν απόλυτα σύμφωνος. Ήταν μια μεγάλη τιμή για μας, το ότι εμπιστεύτηκαν το σήμα στη Ελληνική Υπηρεσία για την περίοδο κατά την οποίαν η Ελλάδα θα ήταν υπό τον Χίτλερ και τις δυνάμεις του.

Έτσι από την μέρα εκείνη μέχρι την Κυριακή 5 Νοεμβρίου 1944, αρχίζαμε τις εκπομπές και με τον ¨τσομπανάκο¨ το σήμα του ραδιοφωνικού σταθμού Αθηνών.

Έχω ένα υπέροχο και συγκινητικό αναμνηστικό από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που έγιναν στο Λονδίνο το 1948. Είναι το Ολυμπιακό σήμα, που φορούσε στο σακάκι του ο μαραθωνοδρόμος Στέλιος Κυριακίδης. Μετά τους αγώνες το έβγαλε από το σακάκι του και μου το έδωσε λέγοντας :

¨ Κύριε Γιώργο, θα θέλαμε εσείς και η Ελληνική Υπηρεσία να πάρετε αυτό το σήμα εις ένδειξιν της εκτίμησης και των ευχαριστιών μας για τον θαυμάσιον τρόπον με τον οποίον υποδεχθήκατε την Ολυμπιακή μας ομάδα ¨.

Η άφιξη της Μαρίας Κάλλας , στο Μπους Χάουζ, στην Υπηρεσία μας, προκάλεσε μεγάλο αναβρασμό. Ήταν μια μέρα μετά τον θρίαμβό της στο ¨Κόβεντ Κάρντεν¨, με τη ¨Νόρμα¨ του Μπελίνι, τον Νοέμβριο του 1952. Κατά κάποιο τρόπο, φαίνεται, πως όλοι στο Μπους Χάουζ είχαν μάθει ότι θα ερχόταν, για να δώσει συνέντευξη στην Ελληνική Υπηρεσία και για αρκετή ώρα κόσμος ήταν συγκεντρωμένος στην είσοδο και στους διαδρόμους περιμένοντας την άφιξή της. Η Μαρία μετά τη συνεντευξή της δήλωσε ότι ¨όλα πήγαν καλά¨ και της άρεσε να ακούει τον εαυτό της να μιλάει ελληνικά. Ο αποχωρισμός ήταν συγκινητικός. Η Μαρία έδινε αγκαλιές και φιλιά στα μέλη της Ελληνικής Υπηρεσίας, όταν ξαφνικά ο Μενεγκίνι τότε σύζυγος και ατζέντης της, ήρθε σε μένα και μου έσφιξε το χέρι πολύ ζεστά : ¨ Κύριε διευθυντά, είπε, χθες το βράδυ η Μαρία ήταν η μεγάλη σταρ. Σήμερα το απόγευμα είναι επίσης μια όμορφη Ελληνίδα θεά, η οποία μίλησε για την Ελλάδα. Ευχαριστούμε το BBC ¨.

Πάνω από 200 Έλληνες συνεργάτες, μέχρι το 1959, πέρασαν από την Ελληνική Υπηρεσία του BBC. Όλοι έφεραν μαζί τους τον ενθουσιασμό και τις ατομικές ικανότητές τους. Και όταν έφυγαν, πήραν μαζί τους κάποιες από τις παραδόσεις, που προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε : Την συνεργασία, την αλληλεγγύη, την αφοσίωση στην αλήθεια και την ακούραστη επιδίωξη του να γίνεσαι καλύτερος.

Ο Γιώργος Αγγέλογλου πέθανε στις 3 Νοεμβρίου 2001 .