Το επάγγελμα του Χρώστη

Καταγόμενος από παλαιά μεγαλοαστική αθηναϊκή οικογένεια, ο Νίκος Πολίτης, γιος του μεγάλου σκηνοθέτη του Εθνικού μας Θεάτρου Φώτου Πολίτη, μετά τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, ασχολήθηκε με την ποίηση, τη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία.Συνεργάτης, για πολλά χρόνια, της "Καθημερινής", έγραφε τις δεκαετίες του εβδομήντα και του ογδόντα το καθημερινό χρονογράφημα. Ένα δείγμα της δουλειάς του είναι το χρονογράφημα με τίτλο "Χρώστης", στην "Καθημερινή" της 6ης Ιουνίου 1981:

"Η λέξη "Χρώστης" δε βρίσκεται σε όσα τουλάχιστον λεξικά μπόρεσα να ψάξω. Υπάρχει, βέβαια, το αρχαίο ρήμα χρώζω. Στις μέρες μας σημαίνει τον ελαιοχρωματιστή ή μπογιατζή, καμιά φορά και το ζωγράφο. Στην ιστορία αναφέρονται δυο σπουδαίοι χρώστες, ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ουίνοτον Τοόρτσιλ.Ο πρώτος ήταν στα νιάτα του επαγγελματίας και μπογιάτιζε τοίχους, ο δεύτερος ήταν στα γεράματα του ερασιτέχνης και μπογιάτιζε πίνακες. Η θανάσιμη επαγγελματική τους αντιζηλία, οδήγησε την ανθρωπότητα στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Νικώντας ο Τσόρτσιλ δεν άφησε όρθιο τοίχο στη Γερμανία, γι' αυτό και δε σώζεται κανένα από τα έργα του Αδόλφου. Αντιθέτως, στην Αγγλία τα έργα του Ουίνστον εξακολουθούν να έχουν και σήμερα ακόμη σοβαρές επιπτώσεις. Τ

ο επάγγελμα του Χρώστη δεν υποφέρει από πολυμερισμό, γι' αυτό και οι χρώστες διαιρούνται σε δύο κατηγορίες όλες κι όλες. Σε αυτούς που βάφουν τα όσα έχουν συμφωνήσει με τον πελάτη, δηλαδή τα ταβάνια, τους τοίχους, τις πόρτες κ.λπ. Και σ' αυτούς που βάφουν όλα τα άλλα, εκτός από τα όσα έχουν συμφωνήσει με τον πελάτη, δηλαδή τα έπιπλα, τα πατώματα, τους διακόπτες κ.λπ. Από μια πρόχειρη εκτίμηση, που μπορεί ο καθένας να την κάνει, φαίνεται πως πλεονάζουν οι δεύτεροι. Η λαογραφία χρωστά στους χρώστες αρκετές παροιμιώδεις φράσεις. Τις θυμίζουμε στους επιλήσμονες: "Ο Καντάρ παρά, νε καντάρ μπογιά" , που σημαίνει πως η φτήνια τρώει τον παρά. Επίσης, "με βαφές βάφονται τα αβγά" , που υπονοεί ότι με αέρα, έργα δεν γίνονται. Ακόμη "σκούρα είναι τα πράματα" , που αναφέρεται κυρίως στις κρίσιμες στιγμές του Έθνους. Και βέβαια "του μπογιατζή ο κόπανος" , που χρησιμοποιείται όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο πιο πρόχειρο ως σημείο αναφοράς.

Μια πρωτοτυπία που παρατηρείται στους χρώστες είναι ο προϋπολογισμός δαπάνης, που καταρτίζεται άλλοτε με τη βοήθεια της εμπειρίας κι άλλοτε με τη συνδρομή της γεωμετρίας. Στην πρώτη περίπτωση ο χρώστης ρίχνει μια ματιά κι εκσφενδονίζει μια τιμή. Στη δεύτερη εφαρμόζεται το "Πυθαγόρειο Θεώρημα" με μια μικρή βελτίωση. Αφήνουμε, δηλαδή το τρίγωνο, όπου το άθροισμα του τετραγώνου των δύο πλευρών ισούται με το τετράγωνο της υποτεινούσης και πιάνουμε το τετράπλευρο, του οποίου το τετράγωνο του εμβαδού του ισούται με το άθροισμα των τετραγώνων της τιμής χρώσεως και της αξίας του χρώματος. Όσοι, βέβαια, κατέχουν τη γεωμετρία, μπορεί να έχουν αντιρρήσεις, αλλά τελικά πληρώνουν. Όσοι πάλι δεν την κατέχουν, πληρώνουν κι αυτοί για να μη φανούν αγεωμέτρητοι.

Το ότι οι χρώστες έχουν σπουδαίες γεωμετρικές γνώσεις επιβεβαιώνεται και από πρόσφατες ινδικές πληροφορίες, όπου εκείνος που ζήτησε να ανταμειφθεί με ένα κόκκο σταριού, αυξανόμενο με γεωμετρική πρόοδο 64 φορές, δεν ήταν ο Ινδός επινοητής του σκακιού, αλλά ένας Έλληνας χρώστης, που ξαναχρωμάτισε τον ασπρόμαυρο άβακα του μαχαραγιά, όπου κάποτε ξέβαψε. Και είναι να απορεί κανείς για το πόσο άργησε να αποκαλυφθεί η αλήθεια, αφού από ανέκαθεν ήταν γνωστό, πως οι εφευρέτες πεθαίνουν στην ψάθα, ενώ το πώς πεθαίνουν οι χρώστες παραμένει άγνωστο.

Παλαιότερα στην Αθήνα οι χρώστες μαζεύονταν στην πλατεία της Δημαρχίας. Η επαγγελματική τους εξάρτηση ήταν όλη κι όλη μια μπατανόβουρτσα κι ένας γκαζοτενεκές. Την τεχνική τους όμως κατάρτιση την ανακάλυπτες εκ των υστέρων, εξ ου και το πικρόχολο γνωμικό "Ο άντρας και ο μπογιατζής, μόνο κατόπιν εορτής" ! Σήμερα μαζεύονται εκεί ελάχιστοι, ίσως γιατί δεν είναι πια η πλατεία άνετος χώρος για πολλούς, όπως δεν είναι και η Δημαρχία επαρκής θώκος για λίγους.

Συμπερασματικά τώρα, το επάγγελμα του χρώστη κάτοχωρίζεται στα αξιολογότατα Πρώτον, γιατί είναι ανομολόγητο και δεύτερον γιατί είναι αφορολόγητο. Εκείνο, πάντως που το κάνει μοναδικό είναι αμείβεται στο τετράγωνο, πράγμα που σημαίνει ότι τα κέρδη του ανέρχονται οτον κύβο. Αναρωτιέται, λοιπόν, κανείς δεν θα ήταν μια διέξοδος, καθώς μάλιστα δεν απαιτεί σπουδές, για ορισμένους ανεπιτυχής γόνους επιτυχημένων γονέων, που σχολιάζουν στην Εσπερία.