Θα αποθάνωμεν όλοι

Την επομένη της κήρυξης του ελληνοϊταλικού πολέμου, 29-10-1940, ένα γενναίο και πατριιωτικό άρθρο με τίτλο "Το στιλέτον", δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα της "Καθημερινής" . Το υπογράφει ο εκδότης και διευθυντής της εφημερίδος ΓΑ Βλάχος (1886-1951):

Τον πόλεμον αυτόν δεν τον εζητήσαμεν, δεν τον προεκαλέσαμεν, δεν τον ηθελήσαμεν. Μας επεβλήθη. Μας επεβλήθη κατά τον χυδαιότερον, κατά τον σκαιότερον τρόπον. Άμα έμειναν οι προπηλακισμοί αναπάντητοι, άμα ηκούσθησαν με σιωπηλήν απάθειαν αι προκλήσεις, άμα κατεβλήθη προσπάθεια όπως αγνοηθεί και αυτή η ταυτότις των γενναίων, οι οποίοι έπνιξαν ηγκυροβολημένην την Έλλην", εις το τέλος, επειδή φόβος υπήρχε μη αι ύβρεις, αι συκοφαντίαι και οι πνιγμοί δεν χρησιμεύσουν και δεν γίνη πόλεμος, κατέφθασε χθες ο κ. Γκράτσι εις το σπίτι του πρωθυπουργού της Ελλάδος, εις τας τρεις το πρωί, και του εζήτησε, προχείρως, την άδειαν να καταλάβη την Κέρκυραν, την Ήπειρον, την Κρήτην, τον Πειραιά, κάτι "στρατηγικά σημεία" , χρήσιμα εις τους Ιταλούς.

Και όταν και εις αυτό το αύθαδες αίτημα του, δεν εδόθη άμεσος απάντησις, αμέσως εδήλωσεν ότι μετά τρεις ώρας οι Ιταλοί θα εισέβαλλον εις το έδαφος μας:

- Τότε αποτελεί κήρυξιν πολέμου το διάβημα σας; Ο Πρεσβευτής δεν απήντησεν, αλλά περί τα εξημερώματα, μετά ώρας όχι καν τρεις, αλλά δύο, απήντησαν από ξηράς και αέρος οι Ιταλοί. Επάνω δια των συνόρων της υποδούλου των Αλβανίας, επιχείρησαν να προσβάλουν τας θέσεις μας. Εδώ, έφθασαν με τα αεροπλάνα των, και εκτύπησαν τας Πάτρας, την Κόρινθον, το Τατόι. Διατί; Διότι είναι μωροί. Διότι, έχοντες ανάγκην να νικήσουν εις αυτόν τουλάχιστον τον πόλεμον κάτι, επίστευσαν ότι εδώ, εις την Ελλάδα, θα τους δοθή η εύκολος νίκη, και ότι εδώ θα συναντήσουν ανθρώπους, οι οποίοι θα τακτοποιήσουν με τους αριθμούς την τιμήν των και θα μετρήσουν τα όσα έχουν πυροβόλα και αεροπλάνα και άρματα μάχης και, άμα πεισθούν, ότι δεν έχουν ουδέ το δέκατον εκείνων, τα οποία διαθέτουν οι Ιταλοί, θα παραδώσουν την γην εις τους στρατούς των αμαχητί και αμαχητί τας παρειάς των, εις τους κόλαφους των. Αλλά, διατί, πριν εδώ κινηθή προς τον Πρωθυπουργικόν οίκον, ο φαιδρότατος αντιπρόσωπος των και κινηθή εις την Ήπειρον ο στρατός των, δεν έρριπταν ένα πρόχειρον βλέμμα εις την Ελληνικήν ιστορίαν;...

Πότε η Ελλάς παραδόθη αμαχητί;

Πότε ενικήθη πριν ποτίση το χώμα της με την τελευταίαν ρανίδα του αίματος της;

Εις ποίαν στιγμήν έκαμε λογαριασμούς των δυνάμεων της προς τας δυνάμεις του αντιπάλου της, δια να μάθη έπειτα αν έχη την δυνατότητα να υπεράσπιση την τιμήν της;

Κράτος μικρόν με ιστορίαν μεγίστην, μήτηρ θηλάσασα την υφήλιον, φάρος λαμπρότατου φωτός η Ελλάς καταυγάσασα τους αιώνας, έδωσεν εις όλην την ανθρωπότητα όχι μόνον την ζωήν, το φως, τον πολιτισμόν, τα γράμματα και τας τέχνας, αλλά και το παράδειγμα της αυτοθυσίας και ηρωισμού, την Σαλαμίνα, τας θερμοπύλας, το Ζάλογγον, το Σούλι, το Μεσολόγγι. Κληρονόμοι πλούτων τόσον μεγάλου, βαρείς από τον φορτον τόσων θρύλων και τόσων παραδόσεων, πώς μας εφαντάσθησαν τώρα κύπτοντας εμπρός εις τα κατάστιχα των πετρελαίων και της βενζίνης και των μηχανοκινήτων μονάδων και αποφασίζοντας να παραδώσω-μεν την ιστορίαν μας εις τους αριθμούς και εις τα πετρέλαια την τιμήν μας;Θα αποθάνωμεν όλοι. Χωρίς να πρέπει να το θέλωμεν. Διότι όταν ο πόλεμος εξερράγη, όταν οι ισχυροί συνεπλάκησαν, προσεπαθήσαμεν παντί τρόπω να εχωμεν την πτωχην ευτυχίαν μας εις μιαν γωνίαν απυρόβλητον και τιμίαν. Δεν είχαμεν εχθρότητας, δεν είχα-μεν μίση. Ηθελήσαμεν να μείνωμεν έξω του αγώνος των άλλων, επιβάλλοντες σιωπήν και εις αυτούς τους παλμούς της καρδίας μας.Δεν προεκαλέσαμεν κανένα, δεν επατήσαμεν κανένα, δεν ηθελήσαμεν ουδέ στόχος υπονοιών να υπάρξωμεν απέναντι ουδενός.Αλλ' άλλως έδοξεν εις την Μοίραν και εις τους αιωνίους Βρούτους αυτής της γης. Εκεί, εις την γωνίαν όπου ηλπίζαμεν ότι