Ο μπάρμπας μου ο Παναγής

                                                     Ο μπάρμπας μου ο Παναγής                      

                       Κοντραμπατζής , ο λαθρέμπορος . Ο όρος αναφέρεται κυρίως σε αυτούς που έκαναν λαθρεμπόριο δια θαλάσσης . Ο αντίστοιχος όρος για τη ξηρά ήταν Κατσιρματζής .      Η ακμή των Κοντραμπατζήδων είναι από τα τέλη του 19^ου αιώνος μέχρι τη Μικρασιάτικη  Καταστροφή , αν και κάποιοι συνέχισαν και αργότερα σε περιορισμένη κλίμακα .       Οι        Κοντραμπατζήδες είχαν δικό τους κώδικα τιμής     π.χ. έκαναν αγαθοεργίες ,     απέδιδαν      δικαιοσύνη υποστηρίζοντας τους αδύνατους ) και είχαν γίνει ένα είδος λαϊκών ηρώων .       

                       Στα Βουρλά είχαν και το σινάφι τους .Αυτό τωνΚοντραμπατζήδων και τιμούσαν  κάθε Δεκέμβριο τον άγιό τους . Το Άγιο Ελευθέριο .                             

                       Ο Κοντραμπατζής Βουρλιώτης ή Αϊβαλιώτης , είναι η απόλυτη λεβεντιά , όπως την οραματίζεται ο αγνός μας λαός παρουσιασμένη από έναάνθρωπο.Λεβέντηςστο κορμί, λεβέντης στη ψυχή , λεβέντης στη καρδιά . Είχε βέβαια σκοπό το κέρδος . Μα μαζί μ’αυτό πιο πολύ τον ξεσήκωνε η ιδέα , που μεταφέρονταν από το λεύτερο ελληνικό Κράτος και πουλώντας κρυφά τα καπνά , το μπαρούτι και τα πολεμικά ντουφέκια – τίποτε άλλο – έδειχνε την σωματική του αξιοσύνη αλλά και την παλικαριά , να αψηφά τους ζαπτιέδες και τους κολτζούδες .                              

                      Ο Ηλίας Βενέζης στο βιβλίο του ¨ Αιολική Γη ¨ τους περιγράφει :               

                   ¨ Ήταν θεοπάλαβοι , χαμένα κορμιά . Μέσα τους έκαιγε το πάθος για το αίμα και για τον κίνδυνο . Ποτέ κανένας Κοντραμπατζής  δεν φύλαγε το χρυσάφι …       Το      σκορπούσαν  σε γλέντια , το ξόδευαν σε γυναίκες , το μοίραζαν σε φτωχές νοικοκυρές               

                   ¨ Είχα ένα μπάρμπα εγώ νταή ,                                 

                      τον ξακουστό τον Παναγή ,              

                      καμάρι κι ασικλίκι .                                

                      Λάζο στη μέση του χωστό ,                           

                      μουστάκι μαύρο γυριστό ,                       

                      καφέ αμάν και αγαπητιλίκι .   

  

                     Μες στα Βουρλά κατιρματζής        

                     αντάμης και κοντραμπατζής                      

                     και της Τουρκιάς ο τρόμος                          

                     καβάλα σε λιγνό φαρί                                   

                     το μάτι του θολό βαρύ                       

                     πατούσε κι έτρεμε ο δρόμος .         

                    Είχε σκοτώσει τσαντιρμά

                    όταν περνούσε κατσιρμά                    

                   μπροστά απ΄ το καρακόλι ,                

                   για να γλυτώσει τα καπνά       

                   σκαρφάλωσε από τα βουνά            

                    και τα φευγάτισε στην Πόλη  .                          

   

                  Τσακιρισμένος μια βραδιά            

                  κι ως ήταν άντρας με καρδιά              

                  τον βάρεσε η τρέλα                               

                  και μπαμ και μπουν τις πιστολιές                        

                  ξεσήκωσε τις γειτονιές                   

                  κι  έσπασε δυο μπορντέλα .          

                 Φτωχό σαν λάχαινε να δει ,                    

                 δάκρυζε σαν μικρό παιδί                   

                 κι ως είχε και παράδες            

                 κάθε Χριστού και Πασχαλιά  ,                       

                 μοίραζε ψώνια  αγκαλιά           

                 στους φτωχομαχαλάδες .           

                 Η μάνα μου η Αλισαβώ             

                 και η νενέ μου η Τζεβώ                         

                 είχαν συχνά μπελάδες                  

                 γιατί μας βγάζαν αβανιές  ,          

                 πως στου σπιτιού μας τις γωνιές ,               

                 κρύβαμε κατιρμάδες .                              

                Και κάποιο δειλινό μουντό ,                       

                μας το εφέραν σηκωτό ,               

                στο σπίτι λαβωμένο ,                     

                με ματωμένη τραχηλιά  ,           

                σπασμένη ραχοκοκαλιά                
                πολύ βαριά μαχαιρωμένο .                                             

                                                                                

                Και πριν χαράξει η αυγή                         

                και πριν ο ήλιος καλοβγεί  ,                         

                τον στόλισαν στην κάσα .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

                τον κλαίει Τσεσμές και Αϊβαλί               

                τον μπάρμπα μου τον Παναή ,       

                 πήρ’ η Τουρκιά ανάσα .                              

                Τον έφαγε μια παστρικιά ,                                                                                                                                                                                     

                μια του παλιά αγαπητικιά ,          

                Αχ έρημη αγάπη ,                      

                γιατί ο μπάρμπας θαρρώ ,

                κρυφά της τάχε από καιρό   ,                     

                με την Αγγέλα του Αράπη .        

.  

                Και την παράλλη την αυγή ,                    

                Βγάζει η Τουρκιά διαταγή ,                     

                Ο Κιρχανάς να κλείσει  ,              

                μη σκοτωθεί κι άλλος ραγιάς                

                απ’ τα σεκλέτια της καρδιάς                

                κι η ρωμιοσύνη σβήσει              .                     

               Μα σβήστηκε ο Παναής                  

               απ’ τα κιτάπια της ζωής      ,                  

               ας έχει σχώριο η ψυχή του .                        

               Αυτόν που έτρεμε η Τουρκιά             

               τον έφαγε η αγαπητικιά                 

               και πήγε τσάμπα η ζωή του .              

              Μεγάλωσα κι εγώ που λες  ,                            

              κοπέλα μες τις κοπελιές                       

              και τ’Αιβαλιού  λουλούδι .                     

              Τον μπάρμπα μου δεν τον ξεχνώ ,                  

              κι έκατσα αυτό το δειλινό 

              και σας τον έκανα τραγούδι .           

              Στίχοι   :   Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου      

              Μουσική : Γιώργος Στεφανάκης       

              Ερμηνεία : Αργυρώ Καπαρού .

              Επιμέλεια ανάρτησης : Β.Π.- Βόλος- Απρίλης 2020 .