Βαγγέλης , ο άστεγος
Η ιστορία που θα διαβάσετε ,
είναι παρόμοια εκείνης που αφηγείται ο αείμνηστος μουσικοσυνθέτης Γιώργος
Ζαμπέτας στο τραγούδι του ¨Ο θάνατος του άστεγου¨. Το παρόν κείμενο είναι ένα
χρονογράφημα με τίτλο ¨ Τα γκαραβέλια ¨ , κοινή ονομασία ¨ Ψαρόνια ¨πουλιά ,
που έγραψε στην ¨Ελευθερία ¨ της 10-2-2020 , ο συνεργάτης της εφημερίδας κ
Αλέξης Καλέσης :
¨ Τον Βαγγέλη , που τον ήξεραν και ως ¨Βάγγο¨,
πρέπει να τον σκότωσε το κρύο . Επισήμως , βέβαια , η
Ιατροδικαστική Υπηρεσία Λαρίσης , που παρέλαβε
το πτώμα , έγραψε στα
χαρτιά ¨ λόγω καρδιακής ανακοπής , άνευ λοιπών εμφανών βλαβών ¨, αλλά κοντά στο νου κι η γνώση
. Από τη μπορεί να πέθανε , δηλαδή , ένας άνδρας 70 περίπου ετών που τα βράδια
κατέφευγε για ύπνο κάτω από τη γέφυρα του Πηνειού ; Και κάνει τόσο κρύο το φετινό χειμώνα ! Τα
πρωινά , με τη ξαστεριά , το ποτάμι αχνίζει δημιουργώντας εικόνες Αποκαλύψεως .
Τα δένδρα , οι θάμνοι ,τα παγκάκια,
τα λιγοστά γκαραβέλια , όλα μοιάζουν κοκαλωμένα . Εκείνο το πρωινό
κοκάλωσε και o Βάγγος .
Το πτώμα αποκαλύφτηκε από
πρωινούς περιπατητές του Πηνειού . Πλησίασαν , και είδαν ότι ο άνθρωπος έστεκε ασάλευτος
ανάμεσα στα πρόχειρα στρωσίδια του . Τα μάτια του ανοιχτά , σαν να κοίταζαν
ικετευτικά τον μεγαλοπρεπή Ναό του Αγίου Αχιλλείου , που έστεκε πάνω τους σαν βιγλάτορας . Αρχικά θεώρησαν ότι πρόκειται για έναν
ακόμη μετανάστη . Νόμιμο , λαθραίο , αδιάφορο .
¨ Μάλλον Βούλγαρος θα ‘ναι … τα
ξέρω εγώ αυτά … Είναι ολόκληρη συμμορία , τους φέρνει ένα φορτηγάκι και πιάνουν
όλα τα πόστα για ζητιανιά ¨ , είπε
ο συνταξιούχος καθηγητής , τρέμοντας από το κρύο , αλλά κι
απ’την τρομάρα μπροστά στο μακάβριο θέαμα .
¨ Μπα για λαθρομετανάστης
μοιάζει . Κάνας Αφγανός μπορεί … Δεν τον βλέπεις ; Είναι σκούρος , ανταπάντησε ο απόστρατος
υπαξιωματικός , συνοδοιπόρος του καθηγητή στο πρωινό περπάτημα . Βούλγαρος ή Αλβανός ,
Κούρδος , Αφγανός , Πακιστανός , που
να βρεις άκρη σε τέτοιους
μπερδεμένους καιρούς ;Στους δρόμους της Λάρισας τα χρώματα των ανθρώπων όλο και σκουραίνουν ,όλο και
μοιάζουν πιο ξενικά.Και οι ομιλίες παράξενες.
Όχι ντοπιολαλιές βλάχικα ,
καραγκούνικα ,ποντιακά με ομιλίες που δεν πονάνε τις πιάνεις
εύκολα . Στο κέντρο της πόλης πάλι , νεαροί άστεγοι σου πονάνε την
καρδιά , δοκιμάζουν την ευαισθησία σου
. Απαγκιάζουν σε βιτρίνες καταστημάτων , στρώνουν χαρτόνια , κουκουλώνονται για
να παλέψουν με την παγωμένη νύχτα . Ταραγμένη ξανά από πολέμους η Ανατολή ¨ ξερνάει ¨ κόσμο , καραβάνια ανθρώπων με τα
οποία βρίσκουν ευκαιρία να σμίξουν κι άλλοι κολασμένοι . ¨ Πρόσφυγες ¨ ή ¨
λαθρομετανάστες ¨ , τι σημασία έχει πως τους βαφτίζουν ; Αφήνει κανείς τον τόπο
του από καλό ;
Τελικά , οι δύο περιπατητές
ειδοποίησαν με το κινητό τους το ΕΚΑΒ που επιλήφθηκε της υποθέσεως . Κατά την
έρευνα στη σωρό βρέθηκαν κάτι πολυκαιρισμένα χαρτιά της Πρόνοιας . Σύμφωνα με
αυτά ο νεκρός ονομαζόταν Ευάγγελος Μπ… γεννηθείς εν Κ…, γνωστό καμποχώρι της
Λάρισας . Ευάγγελος Μπ…Ρε συ , ο - … ¨ Βαγγέλης ¨ ! Άντε ρε … ο ¨Βάγγος¨ ο παλαβός ¨ !
Κατά τη συνήθη διαδικασία ,
αναζητήθηκαν , βρέθηκαν και ειδοποιήθηκαν κάτι συγγενείς οι οποίοι ανέλαβαν τα
της κηδείας , 450 Ευρώ άπαντα , ¨πακέτο ¨ ίσα – ίσα να βγει η υποχρέωση .
Καφέδες και κουλουράκια κρίθηκαν περιττά , ένα πιάτο στάρι μόνο , λιτό από αυτό
που δωρίζει άπλετα η Θεσσαλική γη , έτσι για το σχώριο .
Παιχνίδια που παίζει η ζωή
και η μοίρα των ανθρώπων ! Σου πάει εσένα το μυαλό πως ο Βάγγος , που κατέληξε κλοσάρ στον
Πηνειό και κυκλοφορούσε μια ζωή στη Λάρισα
σαν ¨ λέτσος ¨, ήταν τρίτος
απόγονος μιας ισχυρής οικογένειας του κάμπου , με βιός πολύ και εκατοντάδες στρέμματα στην κατοχή της
;
H μαγιά χάλασε
από τον πατέρα του τον Κοσμά . Ο Κοσμάς , στη μερίδα του οποίου έπεσαν καμιά
τρακοσαριά στρέμματα , ήταν αυτό που οι χωριάτες στα θεσσαλικά καμποχώρια
αποκαλούσαν ¨ αθώος ¨ . Όχι ακριβώς ¨ χαζούτσικος ¨ - που ήταν το κατώτατο
στάδιο της ταξινόμησης των μελών της μικρής κοινωνίας τους , αλλά αθώος . Πάει
να πει αφελής , καλόβολος και αγαθιάρης . Αδύνατον να διαχειριστεί τη ζωή του .
Για παράδειγμα , έλεγαν , μια φορά έμπασε σπίτι του κάτι γύφτισσες για να του
πουν τον καφέ , κι εκείνος τους έδειξε ό,τι πιο πολύτιμο υπήρχε εκεί μέσα σε
ασημικά και γυαλικά . Και οι γύφτισσες
έφυγαν δίχως κανένα … παράπονο για το μεροκάματο που έβγαλαν εκείνη την
ημέρα …
Τον Κοσμά τον παντρέψανε με
την Αργυρούλα , καραγκούνα από τα χωριά της Καρδίτσας , που ερχόταν σε κάτι
θείες της , μαζί με άλλες γυναίκες να μαζέψουν βαμβάκια , λιγάκι ¨ ελαφρούτσικη
¨ κι αυτή , έλεγαν . Κατ’ άλλους ήταν μια ¨ κουτοπόνηρη ¨ που ¨όρμιξε¨ πάρει
τον Κοσμά και τα χωράφια ,ορμηνεμένη απ΄τις θείες .Σάματις καλύτερον θα
έπαιρνε , ¨ Μωρέ παρ’τον κι ξερ΄ς ισύ . Κυρά θάσαι , να τον ταιριάξεις κατά πως
ξερ΄ς ¨ .
Οι γνωστές ιστορίες του κόσμου
. Πόσα και πόσα νοικοκυριά δεν στήθηκαν έτσι ,
από υπολογισμούς , παζάρια , συμβιβασμούς και προξενέματα και χάθηκαν
για πάντα μέσα στην απεραντοσύνη του κάμπου ; Ζωές που φύτρωναν όμοια με τα
αγριόχορτα … Θέριευαν τις άνοιξες , κιτρίνιζαν και κάρπιζαν τα καλοκαίρια μέχρι
που κουρασμένες έγερναν στη γη κάποιον χειμώνα και τις σκέπαζε το χιόνι , αυτό
που θα ξαναγεννούσε μέσα από τον θάνατο
νέες ζωές , νέα αγριόχορτα …
Ο Βάγγος , όμως , έπεσε από άλλες εποχές . Δεν ήταν
ακριβώς αστυφιλία , απλά οι χωριάτες – κι ο Κοσμάς ανάμεσά τους – άρχισαν να
δίνουν τα κορίτσια τους στην πόλη . Να φύγουν , να γλιτώσουν από τη λασπούρα
και το κακό … Δύο
αδερφές του Βάγγου παντρεύτηκαν έτσι σε πόλεις , λαβούσες εν συνόλω στρέμματα
150 καταγεγραμμένα σε προικώα συμβόλαια . Αυτές ¨ κάπως τις
έκοβε ¨. Είχαν πάρει από την Αργυρούλα , το έλεγαν όλοι . Στον Βάγγο – που ήταν
ένας αγαθιάρης σαν τον πατέρα του - . Απέμειναν άλλα 150 πάνω – κάτω , το αγόρι πάντα δικαιούται
κάτι παραπάνω . Σε προφανή αδυναμία να καλλιεργήσει την πατρική γη , ο Βάγγος
κατέβηκε κι αυτός μετά τον θάνατο του Κοσμά ¨ στ’ Λάρσα ¨ κι εδώ έμεινε , μια
ζωή . Τελεία . Δεν παντρεύτηκε ποτέ . Να βρεις Αργυρούλες , σαν τη μάνα του ,
διατεθειμένες να χαλάσουν τις ζωές τους για στρέμματα σαν δύσκολο σ’αυτούς τους
καιρούς . Κι έτσι δεν έκανε οικογένεια . Τελεία . Απλώς ζούσε . Τελεία .
Κάνοντας πότε δουλειές του ποδαριού , πότε στις Λαϊκές μικροπωλητής , πότε ¨
μικρός για τα θελήματα ¨, πετάξου ρε Βάγγο πάρε μου τσιγάρα και τα ρέστα δικά
σου , ναι για τον Βάγγο μιλάμε , τον γιο του Κοσμά Μπ. εγγονό μεγαλοκτηματία
από το χωριό Κ. με τα μπόλικα στρέμματα , που νοίκιαζε , αλλά του τρώγανε να
λεφτά . Τελεία . Και παύλα .
Δεν υπάρχει τίποτε άλλο να
διηγηθεί κανείς για τη ζωή του Βόγγου . Τόσα Χριστούγεννα και τόσες Πασχαλιές…
Τις παγωνιές του χειμώνα και του καλοκαιριού τις κάψες τις θανατερές , όλα τα
πέρασε μέσα στην απόλυτη μοναξιά μιας παλιάς μονοκατοικίας που νοίκιαζε δίχως
κανείς να νοιαστεί τι και πως . Γύριζε στα στέκια , έκανε για μεροκάματο ό,τι
χαμαλίκι εύρισκε , κανέναν δεν ενόχλησε , ποτέ δεν ζήτησε τίποτε . Ούτε καν από
τις αδερφές του που τον πονούσαν κι όλο του έλεγαν ¨ άντε βρε Βάγγο ¨ , ¨ έλα
βρε Βάγγο ¨, ¨ πρόσεχε το εαυτό σου μωρέ
Βάγγο ¨. Στο τέλος απαύδησαν , βαρέθηκαν , τον παράτησαν . Με τα χρόνια ,
απέκτησε την παθολογική συνήθεια , να ψάχνει στα σκουπίδια . Ό,τι παλιατζούρα εύρισκε τη έφερνε σπίτι του
, που ήταν μια κανονική χωματερή . Οι συνεχείς διαμαρτυρίες και καταγγελίες των
γειτόνων προς το Υγειονομικό έπιασαν τόπο . Μετά την έξωσή του , ο Βάγγος
κατασκήνωνε πότε σε χαλάσματα , πότε σε γιαπιά , τελευταία στο ποτάμι , κάτω
από τη γέφυρα του Αλκαζάρ κι από κει ¨ έβγαλε εισιτήριο ¨ για το μεγάλο – μα
σίγουρο λυτρωτικό – ταξίδι . Όπου κι αν πήγε , σίγουρα λίγη ζέστη παραπάνω θα
βρήκε…
Και το ξεροβόρι εξακολουθεί να
¨ξυρίζει¨ τον παγωμένο κόσμο . Τα γκαραβέλια , σμήνη ολάκερα , χορεύουν στο
ουρανό …Τα δειλινά φεύγουν , πάνε κι αυτά στην πόλη για να κουρνιάσουν ανάμεσα στα ζεστά ντουβάρια
των πολυκατοικιών . Και μονάχα η γη , η ίδια αυτή θεσσαλική γη στέκεται πάντα
εκεί , μέσα στην απεραντοσύνη της . Αλλάζει χέρια , περνά από γενιά σε γενιά
και θαρρείς πως περιγελά τους ανθρώπους , που ακόμη να καταλάβουν πως είναι κι
αυτοί διαβατάρικα πουλιά …
Β.Π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου